PROSO - właściwości i zastosowanie
Proso (proso zwyczajne, proso właściwe) to zboże, którego ziarno ma liczne właściwości i wartości odżywcze, dlatego znalazło wielorakie zastosowanie. Proso jest zbożem bezglutenowym, w związku z tym może być spożywane przez osoby z celiakią i nietolerancją glutenu. Jest za to doskonałym źródłem witamin z grupy B, dobroczynnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz przeciwutleniaczy. Jakie działanie zdrowotne ma proso? Jakie znalazło zastosowanie w kuchni? Co się z niego robi?
Spis treści
Proso (proso zwyczajne, proso właściwe, Panicum miliaceum L.) to zboże, którego ziarna od dawna są znane ludzkości. Jego właściwości i wartości odżywcze były doceniane już w starożytnych Chinach, skąd proso przywędrowało do Europy i Ameryki. Obecnie proso jest zbożem niedocenianym, a w krajach rozwiniętych znajduje zastosowanie głownie jako pasza dla zwierząt.
Proso - właściwości zdrowotne
Proso to zboże bogate w białko, które jest źródłem niezbędnych aminokwasów: metioniny i cysteiny. Proso charakteryzuje także wysoka zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego oraz polifenoli. Proso jest bogate w węglowodany złożone. Spożycie posiłku z wykorzystaniem prosa daje energię na dłużej, powodując stopniowe uwalnianie energii oraz zwiększa uczucie sytości. Proso jest więc doskonałą propozycją dla osób odchudzających się, jak i chcących utrzymać prawidłową masę ciała. Poza tym zboże to jest bogate w miedź, fosfor i żelazo. Ponadto zawiera znaczne ilości witamin z grupy B.
Proso:
- jest zbożem bez glutenu, dlatego jest świetna opcją dla osób cierpiących na celiakię i nietolerancję glutenu
- obniża poziom cholesterolu, stabilizuje stężenia glukozy we krwi, dzięki obecności błonnika pokarmowego (beta- glukanu)
- ma pozytywny wpływ na układ trawienny, ułatwianie wypróżniania
- dzięki obecności fosforu, cynku i witamin z grupy B ma pozytywny wpływ na układ krążenia: wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie tętnicze krwi,
- zawarte w nim związki antyoksydacyjne chronią przed wolnymi rodnikami - chronią DNA przed uszkodzeniami i zapobiegają tworzeniu się komórek rakowych
- dzięki wysokiej zawartości żelaza niehemowego ma pozytywny wpływ na tworzenie i funkcjonowanie czerwonych krwinek, zapobiega wystąpieniu niedokrwistości, która jest związana z zaburzeniami funkcji poznawczych, układu odpornościowego, układu pokarmowego
- pomaga w utrzymaniu poziomu glukozy we krwi na stałym poziomie, co zapobiega wystąpieniu cukrzycy, zespołu metabolicznego
- zmniejsza poziom glukozy we krwi oraz zmniejszenie oporności na insulinę u cukrzyków, ponadto zmniejsza glikemię poposiłkową
- dzięki właściwościom alkalicznym pomaga utrzymać równowagę kwasowo- zasadową w organizmie
- przyspiesza gojenie ran i zapobiega uszkodzeniom tkanek
- ma działanie probiotyczne - wspomaga mikroflorę jelitową oraz wspomaga w ponownym jego zasiedlaniu przez bakterie. Sfermentowane produkty z prosa działają jako naturalne probiotyki u osób z biegunką
Proso - wartości odżywcze (w 100 g produktu)
Wartość kaloryczna - 378 kcalBiałko - 11,02 gTłuszcze - 4,22 g
- kwasy tłuszczowe nasycone 0,723 g- kwasy tłuszczowe jednonienasycone 0,773 g- kwasy tłuszczowe wielonienasycone 2,134 g
Węglowodany 72,85 gBłonnik 8,5 g
Minerały (% dziennego zalecanego spożycia dla osoby dorosłej)
Fosfor - 285,0 mg (41%)Potas - 195,0 mg (6%)Sód - 5,0 mg (0,3%)Wapń - 8,0 mg (0,8%)Żelazo - 3,01 mg (30%)Magnez - 114,0 mg (29%)Cynk - 1,68 mg (15%)Miedź - 0,75 mg (83%)Selen - 2,7 µg (5%)
Witaminy
Witamina B1 - 0,421 mg (32%)Witamina B2 - 0,29 mg (22%)Niacyna - 4,72 mg (30%)Witamina B6 - 0,384 mg (30%)Witamina B12 - 0,0 µg (0%)Foliany - 85,0 µg (21%)Witamina E - 0,05 mg (0,5%)
Źródło: Wartość odżywcza USDA, % dziennego zalecanego spożycia: Normy Żywienia, Nowelizacja IŻŻ, 2017
Ziarna prosa są małe i okrągłe o żółtawej barwie.
Proso - zastosowanie w kuchni
Z prosa wytwarza się kaszę jaglaną, która może być dodatkiem do dań mięsnych i warzywnych, deserów oraz jako posiłek śniadaniowy w postaci jaglanki z dodatkiem owoców i orzechów.
Kaszę jaglaną otrzymaną z ziaren prosa w kuchni można wykorzystać na wiele sposobów, m.in.:
- do przygotowania deserów z dodatkiem sosów owocowych, orzechów, rodzynek, dzięki temu, prócz nadania smaku, zwiększa się wartość odżywczą dania
- do przygotowania zupy mlecznej, kleiku czy budyniu
- do zup - jako zamiennik ziemniaków
- jako dodatek do pulpetów, kotletów, pasztetów, skrobiowy do dań mięsnych, do farszu do pierogów
- do przygotowania kremów do ciast
- jako dodatek do sałatek
Z prosa wytwarza się też mąkę jaglaną o lekko orzechowym zapachu i gorzkawym smaku. Z mąki jaglanej można przygotować ciasta i ciasteczka. Służy również do produkcji makaronu i jest używana do przygotowywania kleików. Innym produktem wytwarzanym z prosa są płatki jaglane.
Dlaczego polskie zboże jest wartościowe?
Źródło: x-news/Dzień Dobry TVN