Pizza: kalorie i wartości odżywcze

Pizza jest jedną z najpopularniejszych potraw na świecie, jednak mało kto wie, jakie są jej właściwości, wartości odżywcze i ile ma kalorii. Istnieją różne rodzaje pizzy - najpopularniejsze to pizza margherita, hawajska, wegetariańska, cztery sery czy salami. Sprawdź, czy pizza może być zdrowa.

Spis treści

1. Pizza - rodzaje i skład pizzy
2. Pizza - właściwości. Czy pizza jest zdrowa?
3. Pizza - ciekawostki
4. Pizza gryczana z burakami, wołowiną i ogórkami

Pizza to placek z ciasta drożdżowego (z mąki, wody, drożdży, oliwy, soli), pokryty różnymi dodatkami, np. pomidorami, serem, mięsem i wędlinami, cebulą, oliwkami, z dodatkiem ziół.

Historia pizzy sięga czasów starożytnych. Prekursorem pizzy był płaski chleb wypiekany przez starożytnych Rzymian, zwany focaccia.

Pierwsza receptura na pizzę, przypominającą tę dzisiejszą, została opracowana w Neapolu pod koniec XVIII wieku. Wtedy to do focaccii dodano pomidory. Pizza była spożywana przede wszystkim we Włoszech. Po II wojnie światowej została rozpowszechniona w Europie i na świecie przez aliantów.

Współcześni Włosi uważają za prawdziwą pizzę margheritę (z sosem pomidorowym, mozzarellą i bazylią) oraz pizzę marynarę (z dodatkiem pomidorów, oregano, czosnku i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia).

Ciasto pizzy różni się we Włoszech w zależności od regionu. W Neapolu preferowane jest ciasto miękkie i giętkie zaś w Rzymie cienkie i chrupiące. Ponadto we Włoszech znana jest pizza pieczona na prostokątnych tackach z dodatkami i sprzedawana na wagę, tzw. pizza al taglio.

Pizza - rodzaje i skład pizzy

Współczesna pizza różni się od tej pierwotnej, która została wynaleziona we Włoszech. Obecnie możemy się cieszyć różnymi wariancjami pizzy:

• pizza neapolitańska - oryginalna pizza na cienkim cieście. Obecnie wyróżnia się jej dwa warianty:

- pizza marinara- zawiera pomidory, czosnek, oregano i oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia

- pizza margherita - zawiera pomidory, plastry mozzarelli, bazylię i oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia

• pizza chicagowska - pizza na grubym cieście z wypukłymi krawędziami. Na wierzch ciasta nakłada się plastry mozzarelli, mięso, warzywa i pomidory. Jako dodatki wykorzystuje się: mieloną wołowinę, kiełbasę, pepperoni, cebulę, grzyby i zieloną paprykę.
• pizza nowojorska - przypomina pizzę neapolitańską. Ciasto jest kruche, ale jednocześnie na tyle giętkie, by można złożyć kawałek pizzy na pół. Jako dodatki do pizzy wykorzystuje się kiełbasę, pepperoni, grzyby, oregano, płatki z czerwonej papryki, parmezan i czosnek w proszku.
• pizza sycylijska - pizza o kształcie prostokąta o gąbczastej konsystencji. Pokryta sosem pomidorowym, cebulą, ziołami, anchois i posypana bułka tartą. Najczęściej jest podawana na Święta Bożego Narodzenia i w Sylwestra. Jednak w Ameryce pizza sycylijska jest podawana przez cały rok i składa się z sosu pomidorowego i mozzarelli.
• pizza grecka - została wymyślona przez greckich imigrantów, którzy przybyli do Ameryki. Nie składa się z greckich dodatków, ani też nie jest spożywana w Grecji. Ciasto nie jest tak cienkie, jak w pizzy nowojorskiej, ani tak gąbczaste jak w pizzy sycylijskiej. Jako dodatków używa się pastę pomidorową, oregano i mieszanki mozzarelli z serem cheddar
• pizza kalifornijska - istnieje duża dowolność dodatków, można użyć musztardy, ricotty, pasztetu i papryki

Wyróżnia się też inne rodzaje pizzy, m.in: hawajska (z kawałkami ananasa), z bekonem, z owocami morza, z kurczakiem, wegańskie, z grzybami, z mieszanką serów: ser pleśniowy, ser kozi, z jajkiem, z szynką parmeńską.

Pizza - właściwości. Czy pizza jest zdrowa?

Pizza jest źródłem pełnowartościowego białka, które dostarcza organizmowi niezbędnych aminokwasów. Dodatkowo pizza dostarcza wapnia, który bierze udział w budowaniu i mineralizacji kości i spowalnia ubytek masy kostnej wraz z wiekiem. Wapń odgrywa też rolę w procesie krzepnięcia krwi.

Pizza jest też dobrym źródłem fosforu, który buduje kości, zęby i DNA/RNA. Ponadto reguluje metabolizm energetyczny w komórkach ciała.

W pizzy znajdują się też spore pokłady selenu, który ma właściwości antyoksydacyjne. Odpowiednie spożycie selenu może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka i choroby układu krążenia.

Pizza spożywana z umiarem, kilka razy w miesiącu, po kilka kawałków, z dużą ilością warzyw, cienkim ciastem i chudym mięsem może nieść korzyści dla zdrowia.

Dodatkowo pizza może być dobrym źródłem witaminy B1, B2, niacyny, witaminy A - w zależności od użytych dodatków.

Pizza przygotowana komercyjnie zawiera duże ilości sodu, w zależności od rodzaju jest też źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo jest wysokokaloryczna.

Warto wybierać pizzę z niskokalorycznymi dodatkami, np. z kurczakiem, owocami morza, warzywami czy tradycyjną pizzę margheritę. Ponadto pizza przygotowana z mąki pszennej ma mało błonnika pokarmowego.

Ponadto pizza może zwiększać ciśnienie krwi ze względu na zwartość sodu oraz niekorzystnie wpływać na poziom glukozy we krwi ze względu na niski indeks glikemiczny mąki użytej do przygotowania ciasta.

Nawet pizza przygotowana komercyjnie jest źródłem makro i mikroelementów, jednak najlepszym wyborem jest przygotowanie pizzy samodzielnie. Wykorzystanie mąki pełnoziarnistej i zwiększenie ilości warzyw, sprawi, że pizza będzie bogata w błonnik pokarmowy.

Pizza z serem ma mniejszą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych niż pepperoni lub pizza z kiełbasą. Zaś pizza z warzywami zawiera więcej witamin, składników mineralnych i błonnika pokarmowego.

Włączenie pizzy do codziennej diety zwiększa ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości, chorób serca, wiąże się ze zwiększonym poziomem cholesterolu we krwi. Dodatki taki jak pepperoni są bogate w sód i azotyny, co może powodować raka i choroby serca.

Po zjedzeniu pizzy trzeba poświęcić aż 4 godziny na spacer, żeby spalić wszystkie kalorie, które ona zawiera - ostrzegają specjaliści na łamach „Journal of Epidemiology and Community Health”.

Pizza - ciekawostki

• pierwsza pizzeria powstała w 1905 roku w Stanach Zjednoczonych.

• pizza hawajska nie pochodzi z Hawajów. Została wymyślona w Kanadzie w drugiej połowie XX.

• nazwa pizzy margherita pochodzi od imienia królowej Margherity, która wyraziła aprobatę dla nowo wynalezionej pizzy przez Raffaele Esposito. Pizza miała odzwierciedlać kolory flagi Włoch i składała się z czerwonego sosu pomidorowego, białej mozzarelli i zielonej bazylii.

• największa pizza została wyprodukowana w 2012 roku w Rzymie i miała 1262 metry kwadratowe.

• najdroższa pizza świata kosztowała 2,7 tysięcy dolarów (9, 212 tysięcy złotych) i została wyprodukowana w 2017 roku w USA. Spód pizzy został przygotowany z trufli z dodatkiem atramentu z kałamarnicy. Na wierzchu pizzy znalazły się między innymi: angielski ser pleśniowy, pasztet strasburski, francuskie trufle, najdroższy i najlepszy kawior świata, jadalne płatki kwiatów i 24 karatowe złote listki z Ekwadoru.

Pizza gryczana z burakami, wołowiną i ogórkami

Źródło: x-news/Dzień Dobry TVN