Żeby schudnąć wystarczy mniej jeść? To nie zawsze działa i wiemy, dlaczego

Czy zastanawiałaś się kiedyś, dlaczego mimo ograniczenia jedzenia, waga wciąż rośnie? To frustrujące, gdy pomimo wysiłków, masa ciała nie spada, a wręcz przeciwnie – rośnie. Problem może leżeć głębiej, a sama dieta to nie wszystko. Sprawdź, co może wpływać na masę ciała, nawet gdy jesz niewiele.

"Jedz mniej" nie działa. Dlaczego nie jem i tyję?

Znasz te wszystkie „dobre rady” dla osób z nadmierną masą ciała – te, które brzmią „MŻ” (od niekoniecznie uprzejmego „mniej żreć”) albo „jedz połowę”?

Niestety, kwestia redukcji masy ciała, czy chociażby nieprzybierania na wadze, nie jest wcale prosta i oczywista. Nie bez powodu coraz częściej mówi się o tym, że otyłość to choroba, która wymaga zaangażowania szeregu specjalistów i holistycznego, interdyscyplinarnego leczenia.

Mało jesz i tyjesz? Pytanie, ile się ruszasz

Dlaczego zdarza się, że mimo, że mało jemy, to tyjemy? Oto lista najczęstszych przyczyn:

• Brak aktywności fizycznej – czasami mało jemy, ale równie mało się ruszamy. Jeśli pracujesz zdalnie, poranna aktywność ogranicza się do wstania z łóżka i przesiadki na kanapę, a wieczorem oglądasz seriale w tej samej pozycji, to twoje zapotrzebowanie kaloryczne może wynosić jedynie około 1500 kcal.
• W takim przypadku jedzenie "standardowych" 2000 kcal dziennie może szybko prowadzić do gromadzenia tkanki tłuszczowej. Rozwiązanie? Liczenie kalorii (istnieją specjalne aplikacje) i zwiększenie aktywności fizycznej, na przykład poprzez spacery lub ćwiczenia podczas oglądania telewizji.

Mało jem i tyję - przyczyny

Czasami wydaje się, że jemy mało, bo liczymy tylko główne posiłki, a tymczasem podjadanie między posiłkami to prosta droga do nadmiaru kilogramów.

Pułapką są też kaloryczne napoje – jak choćby kawa z cukrem, mlekiem lub nawet bitą śmietaną (...a co dopiero kilka takich kaw dziennie!) oraz słodzone napoje - które mogą dostarczać znacznej ilości kalorii. Kaloryczny jest także alkohol, którego oczywiście warto unikać nie tylko ze względu na kalorie.

Dlaczego ćwiczę i tyję? Jest na to odpowiedź

Zatrzymanie wody w organizmie – może powodować uczucie „puchnięcia” i wzrost masy ciała. Przyczyny to m.in. zbyt mała ilość spożywanych płynów (organizm wtedy zatrzymuje wodę), brak ruchu (który prowadzi do obrzęków, np. w kończynach dolnych), choroby układu krążenia, które mogą sprzyjać zatrzymaniu wody w tkankach, 4. choroby układu wydalniczego, niektóre zaburzenia hormonalne. W takich sytuacjach niezbędna jest diagnostyka, aby określić przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Paradoksalnie, intensywne ćwiczenia mogą prowadzić do stanów zapalnych mięśni, co skutkuje zatrzymaniem wody. Może się zdarzyć, że ćwiczysz, ale nie chudniesz. Nie zapominajmy też, że mięśnie ważą więcej niż tkanka tłuszczowa, więc wzmożone ćwiczenia mogą powodować brak zmian masy ciała lub nawet jej zwiększenie, ale jednocześnie wyrzeźbienie sylwetki i jej optyczne wysmuklenie. 

Dlaczego organizm wszystko zamienia w tkankę tłuszczową? 

Zaburzenia wydzielania insuliny mogą powodować odkładanie tkanki tłuszczowej. Wydzielanie glukagonu jest hamowane po skokach insuliny, przez co spożywane kalorie nie są zużywane w celach energetycznych, ale gromadzone w postaci tkanki tłuszczowej. To dlatego niektóre leki dla cukrzyków, które korygują te zaburzenia, również spektakularnie odchudzają.

Na co dzień jesz niewiele, bo przecież chcesz schudnąc, a tylko w weekendy sobie folgujesz? Taki sposób żywienia wkrótce może skutkować zwiększeniem masy ciała, bo organizm, na co dzień niewłaściwie odżywiany, może magazynować "zapasy" na czas głodu i zwiększyć tkankę tłuszczową.

CZYTAJ TEŻ: Co da ci godzina spaceru dziennie? Niższa waga i mniej stresu to dopiero początek

Choroby, które powodują tycie 

Jest szereg schorzeń, które mogą przyczyniać się do tego, że masa ciała wzrasta, chociaż podaż kalorii nie jest nadmierna. Na liście jest m.in. niedoczynność tarczycy – jest to jedna z najczęstszych przyczyn wzrostu masy ciała. Inne schorzenia to m.in. choroba Hashimoto, PCOS (zespół policystycznych jajników), insulinooporność, hiperinsulinemia, zespół Cushinga oraz zespół metaboliczny X. Te choroby mogą znacząco utrudniać kontrolę masy ciała.

Tycie bez jedzenia? Sprawdź swój tryb życia

To nie koniec powodów, dla których masa ciała może się zwiększać, chociaż pacjent deklaruje, że wcale nie je za dużo. Inne przyczyny tycia to m.in. 

• Zmiany związane z wiekiem - za sprawą m.in. hormonów, ale też naturalnego starzenia tkanek, z biegiem czasu zmniejsza się tkanka mięśniowa w organizmie, a przybywa tkanki tłuszczowej. Obserwowane jest też sukcesywne spowolnienie metabolizmu już po 30 r.ż. 
• Zmiany związane ze zmniejszeniem aktywności fizycznej np. w dorosłości, po zakończeniu studiów, wskutek pracy zdalnej 
• Mniej ruchu, z powodu wieku dzieci, z którymi już się nie biega po placu zabaw czy boisku. Jeśli mimo tych zmian nadal jemy tyle samo, może to prowadzić do przyrostu tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach brzucha.
• Do tego oczywiste przyczyny to niewłaściwe nawyki żywieniowe oraz siedzący tryb życia
• Niedobór snu, przewlekły stres, stany depresyjne - to czynniki psychosomatyczne, które mogą negatywnie wpływać na masę ciała i prowadzić do tycia.

Razem schudli prawie 100 kg. Polskie gwiazdy i ich spektakularne metamorfozy

Zobacz galerię 5 zdjęć

Czy otyłość to choroba? Otyłość prosta i wtórna

Otyłość (łac. obesitas) to przewlekła choroba o złożonej etiologii, polegająca na nadmiernym lub nieprawidłowym nagromadzeniu tkanki tłuszczowej, co stanowi zagrożenie dla zdrowia. Otyłość dzieli się na dwa główne typy: otyłość prostą oraz otyłość wtórną.

Otyłość prosta jest najczęściej wynikiem nadmiernego spożycia kalorii w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu.

Z kolei otyłość wtórna rozwija się na skutek schorzeń hormonalnych, czynników genetycznych lub innych przyczyn, jak m.in.

• niedoczynność tarczycy,
• zespół Cushinga,
• niedobór hormonu wzrostu,
• hipogonadyzm,
• zespół Pradera-Williego,
• zespół Bardeta-Biedla,
• zespół Turnera
• zespół Klinefeltera
• uszkodzenia podwzgórza spowodowane stanami zapalnymi,
• guzy
• wady rozwojowe
• urazy ośrodkowego układu nerwowego
• otyłość wtórna może być także wynikiem przyjmowania niektórych leków, takich jak kortykosteroidy, pochodne fenotiazyny, leki przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe, insulina oraz pochodne sulfonylomocznika.

Doktórka

Śląsk. 1974 rok. Doktor Jolanta Wadowska-Król odkrywa u dzieci ołowicę, niebezpieczną chorobę wywołującą szereg poważnych dolegliwości. Skala problemu okazała się ogromna. Przebadała blisko 5 tys. najmłodszych i kierowała na dalsze leczenie. Sama wiele ryzykowała. Historię „Doktórki od familoków” poznacie w kolejnym odcinku podcastu „Polska na ucho”. Autorką reportażu jest Natalia Czarnuch.

Natalia Czarnuch, Michał Poklękowski

Polska na ucho || Natalia Czarnuch, Michał Poklękowski

Katarzyna Głuszak