Chlorella - źródło białka i witamin. Jakie ma właściwości zdrowotne?

Weryfikacja

Autor: Dominika Wilk

Chlorella to alga, która zawiera szereg wartości odżywczych i jest doskonałym źródłem białka. Dzięki chlorofilowi odtruwa nasz organizm i wspomaga jego regenerację. Jakie jeszcze ma właściwości?

Spis treści

1. Chlorella – czym jest?
2. Chlorella – właściwości odżywcze
3. Chlorella – zawartość białka
4. Chlorella – zawartość tłuszczu
5. Źródło witaminy B12
6. Źródło witaminy D
7. Zawartość chlorofilu
8. Właściwości zdrowotne chlorelli

Chlorella – czym jest?

Chlorella jest mikroalgą należącą do gromady zielenic. Jej nazwa wywodzi się od dwóch słów: „chloros” – zielony oraz „ella” – mała. Jest to więc mała, zielona alga o ogromnym potencjale odżywczym. Mikroglony takie jak chlorella występują przede wszystkim w ekosystemach wodnych i wyróżniają się bardzo szybkim wzrostem. Oznacza to, że ze względu na swoje właściwości odżywcze, mogą stać się głównym pożywieniem człowieka w okresach głodu.

Chlorella jest coraz częściej dostępna na rynku jako element diety, czy forma suplementu, gdyż zawiera całe bogactwo witamin, minerałów, a także wartościowego i dobrze przyswajalnego białka. Może stanowić więc formę pożywienia dla rekonwalescentów lub uzupełniać niedobory składników odżywczych u osób z niedoborową dietą lub będących na diecie wegańskiej.

Chlorella – właściwości odżywcze

Chlorella składa się w 55-60 % białka, 9-18 % błonnika, 1-4 % chlorofilu, 11 % tłuszczu, a także z witamin z grupy B, kwasu foliowego, żelaza, beta-karotenu, czy witaminy D, K. Ponieważ jest niezwykle odżywcza, jej stosowanie stanowi wspaniałą profilaktykę przed zachorowaniem na cukrzycę, nadciśnienie, czy hiperlipidemię.

Ponieważ chroniąca ją celulozowa ścianka, która jest niestrawna dla człowieka, mogłaby utrudniać wchłanianie zawartych w niej składników odżywczych, w suplementach diety ścianka ta jest rozrywana i kruszona.

Chlorella – zawartość białka

Chlorella wyróżnia się spośród wszystkich roślin wysoką zawartością białka – nawet wyższą niż soja. Przy czym jest to białko bardzo wartościowe, gdyż zawiera szereg aminokwasów egzogennych, które organizm musi sam sobie dostarczyć z zewnątrz. Aminokwasy są to Chlorella wyróżnia się spośród wszystkich roślin wysoką zawartością białka – nawet wyższą niż soja. Przy czym jest to białko bardzo wartościowe, gdyż zawiera szereg aminokwasów egzogennych, które organizm musi sam sobie dostarczyć z zewnątrz.

Aminokwasy są to cząsteczki białka, które są niezbędne do budowy długich łańcuchów peptydów. Wyróżniamy zarówno aminokwasy endogenne, czyli takie, które organizm potrafi sobie sam wytworzyć, a więc: alaninę, cysteinę, glicynę, kwas asparginowy, kwas glutaminowy, prolinę, tyrozynę.

Względnie egzogenne, czyli takie, które organizm w pewnych warunkach jest w stanie sobie wyprodukować. Są to: histydyna, arginina oraz seryna. A także egzogenne, których organizm potrzebuje dostarczyć sobie wraz z pożywieniem, czyli: fenyloalaninę, izoleucynę, leucynę, lizynę, metioninę, treoninę, tryptofan, walinę. 

O wysokiej jakości i dostępności białka świadczy fakt, że zawiera ono prawie wszystkie aminokwasy niezbędne do życia, a jego budowa jest zbliżona do budowy białek ustrojowych człowieka. Takie wymagania spełnia m.in. białko jajka kurzego, czy białko mleka. Jednakże są też produkty roślinne, w których występuje duża zawartość białka, również dobrej jakości, gdyż zawierająca większość aminokwasów egzogennych.

Do takich roślin należy chociażby soja, która posiada 34 g białka w 100 g suchej masy oraz zawartość 6 aminokwasów egzogennych na 8 możliwych.

Chlorella, która jest mikroalgą, przebija jednak te wartości. W 100 g zawiera bowiem od 50-65 g białka oraz ma w składzie 7 aminokwasów egzogennych (brakuje w niej metioniny). Świadczy to o wyższej jakości białka niż białko soi i o dobrej jego przyswajalności.

Chlorella – zawartość tłuszczu

W algach zidentyfikowano 10 kwasów tłuszczowych, spośród których największą ilość stanowią: kwas α-linolenowy, linolowy, palmitynowy. Dwa pierwsze należą do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych korzystnych dla człowieka.

Kwas palmitynowy jest z kolei kwasem tłuszczowym nasyconym. Kwasy linolowy i linolenowy należą do niezbędnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które pełnią szereg ważnych funkcji w organizmie m.in.:

• wchodzą w skład błon komórkowych oraz mitochondrialnych,
• bez nich nie ma mowy o prawidłowym transporcie lipidów we krwi
• obniżają zawartość cholesterolu w osoczu krwi,
• hamują efekt sklejania się płytek krwi, co m.in. zapobiega rozwojowi miażdżycy,
• zwiększają przepływ krwi przez układ krwionośny, co może zapobiegać chorobom serca i układu krążenia.

Ponadto kwas α-linolenowy zawarty w algach posiada zdolność do przekształcania się w kwas EPA, a ten z kolei w DHA. A kwasy te warunkują prawidłowy rozwój mózgu, działanie przeciwzapalne, zwiększoną koncentrację, wzmocnienie odporności i szereg innych korzystnych właściwości zdrowotnych.

Źródło witaminy B12

Głównym źródłem witaminy B12 są produkty zwierzęce takie jak mięso, czy jajka. Z tego też powodu osoby pozostające na diecie wegańskiej mają często niedobory tego składnika, gdyż rośliny, którymi się żywią, zwykle jej nie zawierają. Jak się jednak okazuje, chlorella może stać się dobrym źródłem witaminy B12 dla wegan. Unikalne jest w niej bowiem to, że zawiera biodostępną formę tej witaminy, którą człowiek jest w stanie przyswajać.

Dowodem na przyswajalność witaminy B12 z chlorelli jest badanie przeprowadzone na 17 dorosłych weganach i wegetarianach, którzy mieli potwierdzone badaniami krwi niedobory witaminy B12. Otrzymywali oni po 9 g chlorelli każdego dnia przez 60-65 dni. U większości z nich nastąpiła tendencja wzrostowa jeśli chodzi o poziom witaminy B12, a zmniejszył się poziom kwasu metylomalonowego o 34% (którego ilość wzrasta, gdy poziom witaminy B12 maleje).

To badanie, choć przeprowadzone na niewielkiej grupie, pozwala stwierdzić, że chlorella jest biodostępnym źródłem witaminy B12 i może być stosowana w przypadku niedoborów tego składnika. Jednak trzeba podkreślić, że, gdyby stosować ją w takich ilościach, jakie występowałby w badaniu, trzeba by łykać dziennie bardzo dużą ilość suplementów (przeciętna kapsułka suplementu z chlorellą ma od 0,5 do 1,5 g).

Źródło witaminy D

Chlorella, podobnie jak grzyby, jest źródłem witaminy D2. Ta forma jest gorzej przyswajalna niż witamina D3, ale organizm może również czerpać z niej korzyści zdrowotne. Pamiętajmy, że przyswajanie witaminy D zależy od jej dobrego wchłonięcia w jelitach, przemianie w wątrobie i nerkach, w związku z czym osoby zdrowe, jedzące grzyby i algi mogą również pozyskiwać witaminę D z tych produktów i to z dobrym skutkiem.

Badania na zwierzętach pokazały na przykład, że wzbogacanie diety w grzyby naświetlane promieniami UV (a więc mające większą ilość witaminy D2), zwiększało u nich gęstość kości (a więc dawało takie samo działanie jak witamina D3). Podobnie może więc dziać się w przypadku spożywania alg, które, podobnie jak grzyby, zawierają w budowany w ścianki ergosterol, który pod wpływem światła słonecznego zamieniony jest na witaminę D2.

Zawartość chlorofilu

Chlorofil jest zielonym barwnikiem, który występuje w roślinach i który służy do zjawiska fotosyntezy. Wchodzi on również w skład alg takich jak chlorella. Spożywany przez ludzi może przynosić korzyści w postaci działania np. przeciwzapalnego i oczyszczającego organizm. Jak pokazują badania, chlorofil potrafił hamować stan zapalny i obrzęk łap u gryzoni, które potraktowane zostały formaliną. Poza tym chlorofil wykazuje działanie przeciwutleniające.

Właściwości zdrowotne chlorelli

Wiązanie metali ciężkich

Chlorella jest jednym z tych składników, które są w stanie wiązać metale ciężkie. Kiedy dociera do jelit wiąże się np. z rtęcią i ołowiem i nie pozwala im wniknąć w głąb organizmu. Aby miała takie działanie musi oczywiście dotrzeć do organizmu w odpowiedniej, przyswajalnej formie, musi więc mieć rozerwane ściany komórkowe.

Potwierdzeniem zdolności chlorelli do wiązania metali ciężkich jest badanie przeprowadzone na szczurach, które zatruto chlordekonem. Dzięki podawaniu algi Chlorella protothecoides skrócono znacznie okres półtrwania toksyny w ich organizmach.

Przeprowadzono również badania na 16 osobach dorosłych, które przynajmniej od 10 lat nosiły implanty dentystyczne oraz miały amalgamaty w zębach i były przez to narażone na zatrucie rtęcią. Brało w nim również 21 osób bez wspomnianych materiałów dentystycznych. Metale ciężkie w organizmach uczestników określono na podstawie badania włosów.

Grupa obciążona metalami ciężkimi suplementowała przez 90 dni algi (chlorella) i nutraceutyki. Grupa „zdrowa” nie. Wszyscy jednak uczestnicy spożywali 1-2 razy w tygodniu ryby (które mogą być źródłem metali ciężkich). Po 90 dniach w grupie zażywającej chlorellę faktycznie obniżyła się u zawartość niektórych metali ciężkich np. rtęci, ołowiu, cyny w porównaniu z grupą kontrolną, która nie suplementowała nic.

Chlorella a nadciśnienie tętnicze

Korzystny wpływ chlorelli na obniżenie ciśnienia ma związek z pozytywnym działaniem kwasu α-linolenowego. Badania Beryy i Hirsch wykazały zależność pomiędzy wzrostem stężenia kwasu α-linolenowego, a obniżeniem ciśnienia skurczowego o 5mm Hg. Wzbogacając dietę o ten kwas, chociażby poprzez spożycie chlorelli, można uzyskać pozytywny wpływ w postaci obniżenia wysokości ciśnienia tętniczego.

Kolejnym aspektem, który dzięki chlorelli powoduje unormowanie ciśnienia tętniczego, jest być może wpływ zawartej w niej argininy, która jest niezbędna do produkcji tlenku azotu przez śródbłonek naczyń krwionośnych. Tlenek azotu reguluje napięcie mięśniowe, działając bezpośrednio na naczynia. Ma też wpływ na osłabienie działania układu współczulnego. Jak wiadomo, w momencie stresu, aktywizuje się układ współczulny, który nastawiony jest na walkę lub ucieczkę. Zwężają się wówczas naczynia krwionośne, wzrasta ciśnienie tętnicze.

Tlenek azotu potrafi poszerzyć średnicę naczyń krwionośnych, jak również zwiększyć przepływ krwi. Hamuje również działanie angiotensyny, która obkurcza naczynia krwionośne. W związku z tym zakłada się, że chlorella zawierająca argininę niezbędną do produkcji tlenku azotu może chronić przed nadciśnieniem. Aby to udowodnić, przeprowadzono badania na 32 ochotnikach w wieku 45-75 lat.

Podzielono ich na dwie grupy, gdzie jedna grupa przyjmowała przez 4 tygodnie tabletki z zawartością chlorelli a druga grupa placebo. Wyniki badań pokazały, że u osób z grupy placebo nie zaszły żadne zmiany w ciśnieniu tętniczym, natomiast w grupie zażywającej chlorellę, zostało ono zmniejszone.

Dodatkowo wykazano, że u tych ludzi zmienił się również stężenie tlenku azotu w osoczu. W związku z tym wysnuto przypuszczenia, iż mniejsza sztywność tętnic zaobserwowana u osób starszych w związku z zażywaniem chlorelli jest skorelowana ze wzrostem tlenku azotu.

Chlorella – obniżenie poziomu cholesterolu

Chlorella może być stosowana jako jeden z suplementów wspomagających walkę z NAFLD (niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby), gdyż jak pokazały badania na szczurach, podawanie Chlorelli vulgaris łagodziło insulinooporność oraz dyslipidemię, która towarzyszy NAFDL. Chlorella wycisza również stany zapalne.

Badania pokazują także, że chlorella potrafi obniżyć poziom cholesterolu u osób z łagodną hipercholesterolemią i łagodną hiperlipidemią. 63 pacjentów podzielonych na grupę kontrolną i grupę badawczą, przez 4 tygodnie albo zażywało placebo albo 5 g chlorelli vulgaris. Po 4 tygodniach okazało się, że u grupy zażywającej chlorellę nastąpiło obniżenie cholesterolu całkowitego oraz trójglicerydów.

Chlorella a fibromialgia

Fibromialgia jest schorzeniem, gdzie mamy do czynienia z przewlekłym zmęczeniem oraz uogólnionym bólem mięśni i stawów. Choroba ta znacznie obniża jakość życia pacjentów, dlatego każdy lek lub suplement, który pozwala obniżyć stopień bólu, jest bardzo pomocny nie tylko w ulżeniu w dolegliwościach fizycznych ale też psychicznych.

Jak pokazują badania wykonane na 34 osobach, z których część zażywała 50 tabletek z zawartością chlorelli oraz 100 ml płynnego ekstraktu z chlorelli, a pozostała grupa 50 tabletek placebo oraz 100 ml płynu placebo przez 3 miesiące– w grupie stosującej chlorellę nastąpiła istotnie statystyczna poprawa objawów charakterystycznych dla fibromialgii. Przeważała ona znacznie nad poprawą parametrów w grupie placebo.

Chlorella zmniejsza ryzyko niedokrwistości

Badania przeprowadzone na kobietach ciężarnych, które są grupą szczególnie narażoną na wystąpienie anemii, pokazuje, że te, które od 12-18 tygodnia życia aż do porodu suplementują codziennie 6 g chlorelli, mają zmniejszone ryzyko pojawienia się niedokrwistości w porównaniu z tymi, które jej nie suplementują.

Wnioski zaczerpnięte zostały z badań, w których wzięło udział 70 ciężarnych Japonek. Zmniejszenie ryzyka anemii wynika z tego, że chlorella stanowi dobre źródło kwasu foliowego, witaminy B12 oraz żelaza, które są niezbędne do tworzenia się czerwonych krwinek o prawidłowej budowie i wielkości.

Dominika Wilk