Fioletowe ziemniaki - właściwości i wartości odżywcze

Fioletowe ziemniaki coraz częściej pojawiają się na sklepowych półkach. Jednak czy poza wyjątkowym - jak na ziemniaki - kolorem mają jakieś właściwości zdrowotne i wartości odżywcze? Okazuje się, że właśnie dzięki fioletowej barwie ziemniaki te mają więcej właściwości niż zwykłe kartofle. Sprawdź, jakie działanie zdrowotne mają fioletowe ziemniaki oraz gdzie kupić fioletowe ziemniaki i jaka jest ich cena.

Spis treści

1. Fioletowe ziemniaki mogą uchronić przed rakiem jelita grubego i nie tylko
2. Fioletowe ziemniaki mogą obniżać ciśnienie krwi
3. Fioletowe ziemniaki - zastosowanie w kuchni

Fioletowe ziemniaki, coraz częściej pojawiają się na sklepowych półkach. Jednak czy poza wyjątkowym - jak na ziemniaki - kolorem mają jakieś właściwości zdrowotne i wartości odżywcze? Okazuje się, że właśnie dzięki fioletowej barwie ziemniaki truflowe mają więcej właściwości niż zwykłe kartofle. Taki kolor uzyskują dzięki antocyjanom - naturalnym barwnikom, które mają właściwości lecznicze. W odróżnieniu od innych fioletowych warzyw, ziemniaki truflowe mają fioletową zarówno skórkę, jak i środek. Dzięki temu po obraniu ich ze skorki (co jest konieczne, gdyż jest ona bardzo twarda) nie dochodzi do utraty wartości odżywczych. Najbardziej znana jest francuska odmiana niebiesko-fioletowych ziemniaków - Vitelotte, zwane również Vitelotte noire, Negresse, chińskie truffle lub ziemniaki truflowe. Ta stara odmiana, tak naprawdę pochodząca z Chile i Peru, od wielu lat uprawiana jest we Francji, zwłaszcza w rejonie Pikardii, obszarze położonym w północnej części kraju nad kanałem La Manche. Przedrostek w nazwie Vitelotte - "vit" - w języku starofrancuskim oznacza penis, prawdopodobnie przez analogię do kształtu bulwy. Ziemniaki Vitelotte charakteryzują się podłużnym, wydłużonym kształtem, są od czasu do czasu poprzedzielane niewielkimi bruzdami.

Fioletowe ziemniaki mogą uchronić przed rakiem jelita grubego i nie tylko

Antocyjany to naturalne barwniki, które w zależności od pH soku komórkowego warzyw lub owoców, mogą przyjmować kolor od czerwonego po fioletowy. W badaniach wykazano, że antocyjany mają właściwości przeciwnowotworowe. Autorzy prac zgodnie potwierdzili wielokierunkowe przeciwkarcynogenne działanie antocyjanów polegające przede wszystkim na bezpośredniej neutralizacji reaktywnych form tlenu, zwiększeniu zdolności komórek do absorpcji wolnych rodników tlenowych, hamowaniu mutacji w DNA komórek i hamowaniu proliferacji (namnażania się) komórek nowotworowych.¹

Fioletowe ziemniaki są uprawiane głównie w Chile i Peru.  Nie jest to łatwe, ponieważ rosną na niewielkich krzakach.

Badania wykazały, że dzięki temu fioletowe ziemniaki mogą zapobiec rozwojowi m.in. raka jelita grubego - przekonują naukowcy z Pennsylvania State University.³ Te same badania wykazały, że substancje zawarte w fioletowych ziemniakach mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób zapalnych jelit aż sześciokrotnie.³

Badania wskazują także, że dzięki wysokiej zawartości antocyjanów fioletowe ziemniaki mają działanie przeciwzapalne i korzystny wpływ na układ krążenia. Ten rodzaj ziemniaków ma też alfa-solaninę, która również zmniejsza stan zapalny w naszym organizmie.

Bogatym źródłem antocyjanów jest wiele owoców i warzyw, do których należą owoce jagodowe (borówka, aronia, czarne porzeczki, jeżyny, żurawina, maliny) i winogrona oraz niektóre warzywa, takie jak marchew purpurowa, kukurydza purpurowa, czerwona kapusta, czerwone ziemniaki, czerwona rzodkiew i inne.

Fioletowe ziemniaki mogą obniżać ciśnienie krwi

Fioletowa odmiana ziemniaków jest też bogata w potas - mają go więcej niż inne rodzaje ziemniaków. Niestety, gotowanie zmniejsza ilość potasu. Jednak przy pieczeniu i podczas gotowania w małej ilości wody, a także suszeniu utrata tego minerału jest dużo mniejsza. Poza tym fioletowe ziemniaki są bogate w karotenoidy i kwas fenolowy, które także obniżają ciśnienie.

Fioletowe ziemniaki zwierają także błonnik, białko, węglowodany, witaminy: A, B1, B2, B3, B6, C oraz potas, magnez, żelazo i wapń.

Wykazano naukowo, że fioletowe ziemniaki mogą obniżać poziom ciśnienia. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Scranton w Pensylwanii.² W ich 4-tygodniowym badaniu udział wzięło niewiele, bo 18 osób z otyłością lub nadwagą oraz nadciśnieniem, które podzielono na dwie grupy. Pierwsza spożywała codziennie od sześciu do ośmiu małych fioletowych ziemniaków ze skórką (w porze lunchu lub kolacji). Z kolei druga nie miała w diecie ziemniaków. U uczestników badania zaobserwowano obniżenie ciśnienia tętniczego zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego o odpowiednio 3,5 i 4,3 proc. Ponadto u żadnej osoby nie doszło do zwiększenia masy ciała.

W fioletowych ziemniakach jest też dużo błonnika i aminokwasów egzogennych, czyli takich aminokwasów, których organizm nie potrafi wytworzyć.

Fioletowe ziemniaki - zastosowanie w kuchni

Fioletowe ziemniaki mają niewielkie bulwy i maślany, kremowy smak - trochę przypominający orzechy. Ich skórka jest jednak gruba. Jak jeść fioletowe ziemniaki? Dokładnie tak samo jak tradycyjne odmiany. Zastosowanie ziemniaków fioletowych obejmuje:

• pure
• chipsy ziemniaczane
• talarki ziemniaczane
• sałatki
• jako dodatek do mięs, ryb (forma wg kreacji Szefa Kuchni)
• frytki
• jak zwykłe ziemniaki do gotowania

Warto wiedzieć, że fioletowe ziemniaki mają twardą skórkę, a oczka są mocno zagłębione w skórce. Podczas obierania trzeba się troszeczkę wysilić, by je dokładnie usunąć.

Ziemniaki fioletowe należy przechowywać w warunkach 6-8 st. C.

Bibliografia:

1. Olejnik A., Tomczyk J., Kowalska K., Grajek W., Antocyjany w chemoprewencji nowotworu jelita grubego, "Postępy Fitoterapii" 2009, nr 3

2. Purple potatoes may help lower blood pressure, www.nbcnews.com/id/44345789/ns/health-diet_and_nutrition/t/potatoes-may-help-lower-blood-pressure-purple-ones/#.WdNtQriremw

3. Purple potatoes may slash risk of colon cancer and inflammatory bowel diseases, study finds, www.dailymail.co.uk/health/article-4910362/Purple-potatoes-slash-risk-colon-cancer-IBD.html

Monika Majewska