Gimnastyka – definicja, rodzaje, przykłady ćwiczeń gimnastycznych

Gimnastyka to najstarsza forma ruchu, rozwijająca się już w starożytności. Gimnastyka z definicji to ćwiczenia ruchowe, zapewniające prawidłową postawę i proporcjonalną sylwetkę. Gimnastykę można wykonywać amatorsko – w domu, jak i zawodowo, jako gimnastykę sportową, akrobatyczną czy artystyczną. Sprawdź, czym jest ta popularna forma ruchu, poznaj jej rodzaje oraz znane ćwiczenia gimnastyczne, które możesz praktykować w domu.

Spis treści

1. Co to jest gimnastyka? Definicja gimnastyki
2. Rodzaje gimnastyki
3. Ćwiczenia gimnastyczne
4. Gimnastyka w domu

Gimnastyka to rodzaj wysiłku fizycznego, który powinien wykonywać każdy z nas. W ćwiczeniach gimnastycznych naśladujemy podstawowe wzorce i funkcje ruchowe człowieka. Z tą formą wysiłku mamy do czynienia już w przedszkolu na korektywie lub na zajęciach z gimnastyki artystycznej lub sportowej.

Nie musimy znać definicji gimnastyki, aby po prostu zacząć ją praktykować – nawet w domu! Ćwiczenia gimnastyczne są prostsze niż się wydaje. W dzisiejszych czasach, w których przeważa siedzący tryb życia, musimy szczególnie pamiętać o aktywności fizycznej, ponieważ przynosi naszemu ciału ulgę, a organizmowi zdrowie.

Co to jest gimnastyka? Definicja gimnastyki

Gimnastyka to ćwiczenia ruchowe, których zadaniem jest kształtowanie prawidłowej postawy i harmonijnego rozwoju fizycznego człowieka¹. Gimnastyka rozwija układ ruchowy i nerwowy człowieka: jego siłę, koordynację, gibkość, szybkość i wytrzymałość.

Obecnie gimnastyka jest dyscypliną sportową. Wywodzi się przede wszystkim ze starożytnej Grecji, ale rozwijała się także wśród Egipcjan, Izraelitów, Persów, Chińczyków. Podczas zawodów wykonuje się specjalne układy fizyczne za pomocą sprzętu gimnastycznego. Udział w konkurencjach mogą brać zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

Rodzaje gimnastyki

• Gimnastyka podstawowa – przeznaczona jest głównie dla dzieci i młodzieży. Ma na celu wyrabianie właściwych postaw i wzorców ruchowych oraz korygowanie dysproporcji sylwetki. Często zdarza się, że praktykującymi gimnastykę podstawową są również dorośli, w celu poprawienia ogólnej sprawności ciała.
• Gimnastyka sportowa – polega na wykonywaniu ćwiczeń na przyrządach. Sekwencje trwają zazwyczaj od 30 do 90 sekund. W zawodach gimnastyki sportowej kobiety wykonują ćwiczenia w czterech konkurencjach: skok, poręcze asymetryczne, równoważnia, ćwiczenia wolne, a mężczyźni w sześciu: ćwiczenia wolne, koń z łękami, kółka, skok, poręcze, drążek.
• Gimnastyka artystyczna – to wykonywanie układów taneczno-gimnastyczno-akrobatycznych wraz z przyrządami gimnastycznymi: wstążkami, obręczą, piłką, skakanką lub maczugami. W trakcie zawodów można zaprezentować alternatywny układ taneczno-akrobatyczny, bez udziału przyborów. Podczas uprawiania gimnastyki artystycznej praktykuje się także taniec klasyczny (balet) lub tzw. taniec charakterystyczny (odmiany tańców ludowych).

Czytaj też: Zalety i rodzaje TAŃCA. Jaki taniec wybrać dla siebie?

• Gimnastyka akrobatyczna (akrobatyka sportowa) – jest jedną z najtrudniejszych rodzajów gimnastyki pod względem fizycznym. Polega na wykonywaniu układów ćwiczeń indywidualnie lub grupowo. W tym celu używa się m.in. trampolin i ścieżek, na których wykonuje się skoki. Wyskoki demonstrowane podczas zawodów to najczęściej: proste, kuczne i rozkroczne oraz proste i złożone salta przodem i tyłem. Ćwiczenia akrobatyczne należą do jednych z najstarszych form ruchu.
• Gimnastyka korekcyjna – jest częścią wychowania fizycznego. Charakteryzuje się specjalnymi zestawami ćwiczeń fizycznych, które pełnią funkcje terapeutyczne. Mają doprowadzić do pełnej sprawności ruchowej oraz skorygować nieprawidłowe wzorce ruchowe i wady postawy. Podczas korektywy wykonywane są podstawowe ćwiczenia fizyczne, np. nożyce pionowe i poziome, świeca, przewrót do przodu, ale także rozciągające, jak mostek czy szpagat. Główny nacisk kładzie się na zlikwidowanie wad kręgosłupa u dzieci oraz wzmocnienie mięśni posturalnych i głębokich brzucha oraz pleców.

Zobacz też: Ćwiczenia korekcyjne na odstające łopatki

• Gimnastyka estetyczna – przypomina gimnastykę artystyczną, jednak nieco różni się od niej zasadami. Układy wykonuje się w grupach liczących od sześciu do dziesięciu osób. Obowiązkowymi elementami gimnastyki estetycznej są skoki, podskoki, kroki taneczne, swingi, podnoszenia, fale, równowagi, piruety.
• Gimnastyka lecznicza (kinezyterapia) – należy do fizjoterapii i ma za zadanie leczyć ruchem. Jej zadaniem jest wyleczenie wszelkich schorzeń układu ruchowego oraz przygotowanie organizmu do dalszej rehabilitacji. Gimnastyka lecznicza składa się z kinezyterapii ogólnej (ćwiczenia części ciała niedotkniętych chorobą) oraz miejscowej (ćwiczeń na dotknięte chorobą miejsca).

Ćwiczenia gimnastyczne

Oto najważniejsze i najpopularniejsze ćwiczenia wywodzące się z gimnastyki.

• Szpagat – to figura gimnastyczna polegająca na wykonaniu siadu rozkrocznego. Szpagat można robić na dwa sposoby: w siadzie z jedną nogą w tyle i drugą z przodu oraz w siadzie, w którym nogi rozłożone są równomiernie po bokach ciała.
• Mostek – mostek wykonuje się z pozycji stojącej poprzez wygięcie do tyłu lub z pozycji leżącej odpychając się od ziemi dłońmi i stopami.
• Przewrót w tył – przewrót w tył rozpoczyna się od pozycji kucznej i skierowania obydwu dłoni za barki. Po wykonaniu przewrotu do tyłu kończymy ćwiczenie w siadzie kucznym.
• Przewrót w przód – to ćwiczenie, które rozpoczyna się, podobnie jak przewrót w tył, w pozycji kucznej, ale wykonujemy je do przodu z udami „przytulonymi” do klatki piersiowej.

Sprawdź: Jak zrobić przewrót w tył i w przód? Nauka fikołka krok po kroku [WIDEO]

• Gwiazda – to przerzut bokiem ze stania na rękach z oderwaniem nóg i rąk od podłoża. Wymaga dużej siły i koordynacji ruchowej.
• Stanie na rękach – to ćwiczenie wymagające umiejętności utrzymywania równowagi. Polega na utrzymaniu całej wagi ciała na dłoniach rozstawionych równolegle i maksymalnie wyprostowanej sylwetce.
• Przejście w przód i w tył - jedno z trudniejszych ćwiczeń gimnastycznych, które łączy w sobie mostek i stanie na rękach. Trzeba się ich dobrze nauczyć, a dopiero potem próbować robić przejście.

Gimnastyka w domu

Aby wykonywać ćwiczenia gimnastyczne nie trzeba od razu brać się za gimnastykę sportową czy artystyczną, które są trudniejszą formą tej aktywności fizycznej. Można sięgnąć po najbardziej podstawowe ćwiczenia fizyczne z zakresu, np. korektywy.

Znana trenerka Marta Henning proponuje poranną gimnastykę, trwającą jedynie kilkanaście minut, aby obudzić organizm, rozgrzać zastałe po nocy stawy, zrównoważyć ciśnienie tętnicze krwi oraz przygotować ciało na dalsze wyzwania dnia.

Trening rozpoczyna się krótką rozgrzewką, zawierającą takie ćwiczenia, jak: marsz, trucht w miejscu, naprzemienne stykanie łokci i kolan stojąc, pajacyki, kręcenie biodrami.

Następnie przechodzimy do części głównej, w której każde ćwiczenie robimy 30 sekund. Mamy za zadanie wykonać: pajacyki z przysiadem, spacer dłońmi do przodu z wygięciem, sprint w miejscu, przysiad z naprzemiennym odwodzeniem nóg do boku, brzuszki z naprzemiennym stykaniem się łokci i kolan, unoszenie tułowia z leżenia z wyprostowanymi rękami, podpór przodem na łokciach (deskę). Następnie przechodzimy do dwuminutowego rozciągania obfitującego w skłony i wygięcia oraz ćwiczenia oddechowe.

Taki krótki i kompletny dla ciała trening, to doskonały początek dnia!

Źródła:

1. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/gimnastyka;3905524.html

Małgorzata Kośla