Pietruszka (korzeń) - właściwości lecznicze i odżywcze

2019-01-22 8:57

Korzeń pietruszki to warzywo, którego właściwości odżywcze i lecznicze przez wielu są niedoceniane. Korzeń pietruszki najbardziej znany jest jako składnik włoszczyzny, na bazie której przygotowuje się wywar do zupy. I zwykle na tym kończy się jego zastosowanie. Tymczasem korzeń pietruszki pomaga w dolegliwościach układu pokarmowego i wielu innych. Innego zdania są Rosjanie, którzy twierdzą, że pietruszka działa jak... narkotyk. Z tego powodu znalazła się na czarnej liście warzyw w tym kraju.

Pietruszka (korzeń) właściwości lecznicze i odżywcze
Autor: Thinkstockphotos.com Pietruszka (korzeń) - właściwości lecznicze i odżywcze

Spis treści

  1. Korzeń pietruszki jak narkotyk?
  2. Korzeń pietruszki w zaburzeniach trawiennych
  3. Korzeń pietruszki - właściwości moczopędne
  4. Korzeń pietruszki na nadciśnienie
  5. Korzeń pietruszki - zastosowanie w kuchni

Korzeń pietruszki to warzywo, którego właściwości lecznicze i odżywcze nie są tak bardzo doceniane jak działanie natki pietruszki. Tymczasem korzeń pietruszki od dawna znajduje zastosowanie w medycynie ludowej. Do celów leczniczych zbiera się go jesienią lub wczesną wiosną i suszy. Warto wiedzieć, że wyróżnia się dwa rodzaje pietruszki - naciową, z której pozyskuje się natkę pietruszki (a jej twardy korzeń jest bezużyteczny), oraz odmianę korzeniową, z której zbiera się korzenie i liście. W korzeniach pietruszki znajdują się m.in. flawonoidy (przeciwutleniacze, które chronią przed groźnymi chorobami), substancje śluzowe, związki cukrowe i sole mineralne. Jednak korzeń pietruszki (a także jej owoce i nasiona) największym zainteresowaniem cieszy się ze względu na olejek eteryczny, który zawiera dwie substancje psychoaktywne o nazwie apiol i mirystycyna.

Korzeń pietruszki jak narkotyk?

Mirystycyna daje efekty podobne do tych, które pojawiają się po zażyciu marihuany - suchość w ustach, euforię, wzmożoną wesołość. Mogą pojawić się także halucynacje. W korzeniu pietruszki jest jej niewiele, ponieważ zawartość olejku w korzeniu wynosi zaledwie 0,3-0,5 proc. Znacznie więcej mirystycyny można znaleźć w nasionach i owocach pietruszki, w których zawartość olejku wynosi nawet 5 proc. Z tego powodu szef rosyjskiej federalnej służby Rospotrebnadzor wpisał pietruszkę na listę roślin zawierających substancje narkotyczne, a jej uprawy są nadzorowane.

Apiol również wykazuje działanie psychoaktywne i nie tylko. U kobiet może powodować skurcze i bóle macicy (a u ciężarnych doprowadzić do poronienia), a także wywoływać lub wzmagać krwawienia miesięczne, pod warunkiem podawania wyciągów z owoców pietruszki i oleju z nasion pietruszki w zbyt dużych dawkach lub przez dłuższy czas. W związku z tym nie należy podawać ich kobietom w ciąży, a także małym dzieciom.

Olej pietruszkowy znalazł zastosowanie w kuchni i kosmetyce. Można go stosować na zimno do potraw lub jako środek pielęgnacyjny skóry zniszczonej, dojrzałej, trądzikowej, a także w celu pozbycia się blizn, rozstępów i przebarwień.

Warto wiedzieć

Czy korzeń pietruszki można jeść na surowo?

Korzeń pietruszki zawiera tylko niewielkie ilości substancji o działaniu psychoaktywnym, dlatego po umyciu i obraniu można go spożywać na surowo.

Korzeń pietruszki w zaburzeniach trawiennych

Korzeń pietruszki działa odkażająco oraz zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit i dróg moczowych, dzięki czemu wykazuje właściwości wiatropędne. Ponadto pobudza (choć w niewielkim stopniu) wydzielanie śliny i soku żołądkowego, co ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów. W związku z tym korzeń pietruszki można stosować w zaburzeniach trawienia, które objawiają się brakiem łaknienia, wzdęciami czy bólami brzucha.

Pietruszka to także jedno z warzyw zalecane w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki, w przewlekłych chorobach wątroby przy dobrej tolerancji tłuszczu, a także w diecie w dnie moczanowej.

Warto wiedzieć

Wartości odżywcze surowego korzenia pietruszki (w 100 g)Wartość energetyczna - 55 kcal (232 kJ)Białko ogółem - 2.3 gTłuszcz - 0.6 gWęglowodany - 12.3 gBłonnik - 4.3 gWitaminyWitamina C – 41 mgTiamina – 0.10 mgRyboflawina – 0.08 mgNiacyna - 2.0 mgWitamina B6 - 0.23 mgKwas foliowy -  180 µgWitamina A – 2.50 REWitamina E – 1.7 mgMinerały

Wapń – 48.5 mgŻelazo - 1.2 mgMagnez - 36 mgFosfor - 71.7 mgPotas - 562 mg Sód – 17 mgCynk - 0.23 mgMangan -  0.46 mgŹródło danych: National Food Institute - Technical University of Denmark (DTU)

Korzeń pietruszki - właściwości moczopędne

Korzeń pietruszki zwiększa ilość wydalanego moczu, dlatego w medycynie naturalnej stosuje się go w zmniejszonym wydalaniu moczu, obrzękach i kamicy moczowej, a także w stanach zapalnych nerek i pęcherza.

Korzeń pietruszki na nadciśnienie

W korzeniu pietruszki można znaleźć spore ilości potasu (562 mg/100 g), który reguluje ciśnienie krwi. Jest niezbędny do właściwego funkcjonowania układu nerwowego. Potas bierze też udział w dotlenianiu mózgu, poprawiając zdolność myślenia i koncentrację. Poza tym bez niego mięśnie nie będą wytrzymałe.

Ważne

Pietruszka może wywołać fotouczulenie

Korzeń pietruszki ma potencjalne właściwości fotouczulające. Podczas nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne może powodować zmiany skórne przypominające pokrzywkę.

Korzeń pietruszki - zastosowanie w kuchni

Korzeń pietruszki - razem z marchewką, selerem, porem i natką pietruszki - wchodzi w skład tzw. włoszczyzny, na bazie której przygotowuje się wywar do zup. Może stanowić dodatek do twarożków, warzywno-makaronowych zapiekanek, potrawek, a nawet do owoców morza.

To ci się przyda

Przepis na napar z korzenia pietruszki

1 łyżkę rozdrobnionego korzenia pietruszki zalej 1 i 1/2 szklanki wrzącej wody. Zaparzaj pod przykryciem 15 min. Następnie odstaw na 10 min i przecedź. Pij 2-3 razy dziennie po 1/4-1/3 szklanki między posiłkami, jako środek moczopędny, antyseptyczny, wiatropędny i rozkurczowy. Wskazane jest równoczesne przyjmowanie po 1 tabletce witaminy B1.

Przepis pochodzi z: Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.

Bibliografia:

Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.