Uważaj na cukier ukryty w pozornie zdrowych produktach
Każdy zdaje sobie sprawę, że cukier w dużych ilościach znajduje się w słodyczach, deserach i napojach. Należy go unikać ze względu na ryzyko nadwagi i problemów zdrowotnych. Co jednak z pozornie zdrowymi produktami? Płatkami śniadaniowymi „fit”, batonami zbożowymi i jogurtami? W jakich „zdrowych” produktach spożywczych znajduje się dodany, ukryty cukier i czym je zastępować?
Spis treści
- Cukier dodany w żywności – dlaczego jest niebezpieczny?
- Cukier w składzie produktu – jak go znaleźć?
- Cukier - jak groźny jest dla dzieci? [#TOWIDEO]
- Cukier ukryty w pozornie zdrowych produktach spożywczych
- Zdrowe alternatywy dla żywności bogatej w cukier
Według Światowej Organizacji Zdrowia cukier dodany do żywności powinien dostarczać nie więcej niż 10% energii całodziennego jadłospisu czyli przeciętnie 50 g (10-12 łyżeczek).
To całkiem duża ilość, a i tak wiele osób zjada 2-3-krotnie więcej. Aż 74% pakowanej żywności sprzedawanej w supermarketach zawiera dodany cukier. Ograniczenie ilości zjadanego cukru to podstawowe zalecenie każdej zdrowej diety.
Cukier dodany w żywności – dlaczego jest niebezpieczny?
Dlaczego nadmiar cukru dodawanego do żywności jest niebezpieczny?
- Doprowadził do epidemii otyłości, sprzyja wzrostowi masy ciała.
- Zwiększa ryzyko insulinooporności i cukrzycy.
- Zwiększa ryzyko chorób układu krążenia i nadciśnienia.
- Jest powiązany z zaburzeniami poznawczymi jak demencja i choroba Alzheimera.
- Wpływa negatywnie na stan jelit i powiązaną z tym odporność.
- Prowadzi do objadania się i uzależnia.
Cukier w składzie produktu – jak go znaleźć?
Mogłoby się wydawać, że cukier to po prostu cukier i tak zostanie nazwany w liście składników produktu spożywczego. Niestety nie.
Stąd cukier dodany nazywany jest cukrem ukrytym. Często, aby zmylić konsumenta, cukier pojawia się pod wieloma określeniami i występuje w składzie kilka razy, np. osobno jako składnik nadzienia, polewy i wafelka. To wszystko ma na celu sprawiać wrażenie, że cukru w produkcie wcale nie ma tak dużo.
Określeń na cukier w produktach spożywczych jest co najmniej 61! Pod jakimi nazwami najczęściej znajdziemy cukier w żywności?
- Brązowy cukier, cukier trzcinowy, syrop z agawy, syrop kukurydziany, słodzik kukurydziany, melasa, syrop ryżowy
- Krystaliczna fruktoza, dekstroza, organiczny odparowany sok z trzciny cukrowej, koncentrat soków owocowych
- Fruktoza, glukoza, syrop glukozowo-fruktozowy, cukier inwertowany, sacharoza
Niektóre z nich brzmią bardzo zdrowo. Nadal są jednak zwykłymi słodzikami.
Cukier - jak groźny jest dla dzieci? [#TOWIDEO]
Cukier ukryty w pozornie zdrowych produktach spożywczych
Każdy zdaje sobie sprawę, że duże ilości cukru znajdują się w sklepowych słodyczach, ciastach, pączkach i napojach. Próbujemy unikać nadmiaru cukru i kalorycznych deserów.
Ile razy jednak zastanawiamy się nad ilością cukru w produkcie, który uchodzi za zdrowy i pożądany w diecie?
Wychodzimy z założenia, że jego skład jest dobry. A wszystko to za sprawą sprytnego marketingu. Które pozornie zdrowe produkty spożywcze zawierają dodany cukier?
Płatki śniadaniowe to jedne z najbardziej dosładzanych „zdrowych” produktów spożywczych. Nawet te ze szczupłą sylwetką, napisami fit i informacjami o zawartości owsa na opakowaniu zawierają tyle cukru, co kolorowe lub czekoladowe płatki dla dzieci.
Co znajduje się w składzie popularnych „fit” płatków zbożowych? Ziarna zbóż, cukier, syrop cukru inwertowanego, ekstrakt słodowy jęczmienny, sól, syrop glukozowy, melasa cukru trzcinowego, itd. Z pierwszych 7 składników aż 5 stanowi cukier pod różnymi nazwami.
Kiepską jakość tych płatków podkreśla dodatkowo fakt, że na 100 g gotowego produktu zużyto 48,8 g składnika pełnoziarnistego.
2. Gotowe owsianki
Kiedy otwieramy kubek z owsianką gotową od razu do zalania, na pierwszy rzut oka nie ma w niej nic niepokojącego – tylko płatki, suszone owoce i orzechy. Jednak gdy sprawdzimy skład, owsianka przestaje sprawiać wrażenie zdrowej.
Zwykle znajdziemy w niej cukier pod różnymi postaciami, utwardzone oleje roślinne, mleko w proszku, emulgatory, aromaty i regulatory kwasowości.
Na sklepowych półkach zdarzają się też owsianki bez cukru i z dobrym składem, więc warto uważnie czytać etykiety!
3. Jogurty owocowe
Jogurt naturalny zawiera ok. 4 g laktozy (naturalnie występującego w nabiale cukru) w 100 g. W jogurtach owocowych jest ok. 14 g cukrów w 100 g, co oznacza, że 10 g (2-3 łyżeczki) zostały do niego dosypane.
W składzie mamy mleko, owoce i cukier rozbity na kilka elementów, żeby nie znalazł się na liście składników przed owocami. Takiego produktu nie uratuje kilka kawałków dodanych do niego owoców.
4. Batoniki zbożowe
Batony zbożowe to jedne z największych hitów marketingowych. Zostały wypromowane jako zdrowa alternatywa dla czekoladowych batonów i wafelków.
Czy rzeczywiście są pożądane w zdrowej diecie? Czy może jednak stanowią kolejną dietetyczną pułapkę? Dużo zależy od producenta, ponieważ można spotkać batony z całkiem niezłym składem, bazujące na nieprzetworzonych produktach oraz takie, w których lista składników przypomina lekcję chemii.
Jeśli widzisz cukier w jakiejkolwiek postaci na jednym z pierwszych pięciu miejsc w składzie – nie kupuj. I bądź ostrożny, ponieważ aż 1/3 sprzedawanych batonów zbożowych składa się z cukru w minimum 30%.
Batony białkowe z założenia są zdrową i dietetyczną przekąską. Pozwalają zapomnieć o głodzie, ponieważ dostarczają dużo sycącego białka.
W przypadku nielicznych batoników białkowych dostępnych na rynku rzeczywiście tak jest. Większość to jednak mieszanka cukru, tłuszczu i chemicznych dodatków.
Rekordzista zawiera aż 69 składników! Najgorsze mają w składzie blisko 30 g cukru, najlepsze – 0-5 g z dodatkiem ksylitolu bądź erytrytolu.
Kupienie w supermarkecie suszonej żurawiny, do której nie dosypano cukru, jest prawie niemożliwe. Najczęściej spotykany skład to 50% owoców żurawiny i 50% cukru.
Nawet żurawina od producentów sprzedających swoje wyroby w sklepach bio i eko może zawierać cukier.
7. Keczup i gotowe sosy
Keczup byłby świetnym produktem spożywczym (zrobiony z pomidorów, dostarcza przeciwutleniającego likopenu), gdyby nie cukier na drugim miejscu w składzie.
Wszelkie sosy jak barbeque, czosnkowy czy chili mogą zawierać nawet 3 łyżeczki cukru w jednej porcji.
8. Owoce z puszki
Owoce w puszce to nie to samo co świeże. Wszystkiemu winny jest syrop, w którym zanurzone są owoce. Najczęściej to syrop glukozowo-fruktozowy, który drastycznie podnosi kaloryczność i ilość cukru w produkcie.
Bardzo rzadko w sklepach zdarzają się owoce w zalewie z wody lub naturalnego soku owocowego.
Cukier dodają nawet do chleba i... kiełbasy
Cukier jest ukryty także w chlebie, również w tym ciemnym, który powszechnie uważa się za zdrowy. Wypiekany może być na bazie miodu, cukru, melasy lub słodu. Także w jasnym pieczywie można znaleźć w składzie cukier i nie tylko. W swoim składzie może zawierać także syrop glukozowo-fruktozowy, sorbitol, słód jęczmienny czy glukozę. Oto skład chleba pakowanego śniadaniowego, w którym znajdują się aż 3 różne substancje słodzące:
skrobia kukurydziana, woda, mąka ryżowa, tłuszcz roślinny rzepakowy, cukier, drożdże, syrop glukozowo-fruktozowy, mąka kukurydziana, skrobia ziemniaczana, izolat białka sojowego, sól, substancja utrzymująca wilgoć: sorbitol, skrobia ryżowa, błonnik ziemniaczany, substancje zagęszczające: guma guar, guma ksantan, białko jaja, emulgatory: E471, E472e
Cukier można znaleźć także w kiełbasach i wędlinach. Na przykład, w popularnej sopockiej można znaleźć takie substancje słodzące, jak maltodekstryna, laktoza, glukoza, dekstroza. Inna wędlina, reklamowana jako "bez konserwantów, bez sztucznych barwników", zawiera sacharozę i cukier trzcinowy. Oto skład sopockiej, delikatnej wędlina z drobiu, która zwiera aż 4 substancje słodzące:
woda, mięso z kurczaka i kury (30%), skórki wieprzowe (6%), skórki z kurczaka, mąka ziemniaczana, przyprawy smakowe, maltodekstryna, laktoza, glukoza, dekstroza, białko sojowe, aromaty, karagen – substancja zagęszczająca, trifosforan pentasodowy, polifosforan sodu – stabilizator, glutaminian sodu – wzmacniacz smaku, askorbinan sodu – przeciwutleniacz, azotyn sodu – substancja konserwująca
Zdrowe alternatywy dla żywności bogatej w cukier
"Zdrowa żywność" | Lepsza alternatywa |
Płatki śniadaniowe i gotowe owsianki | Weź kilka łyżek płatków owsianych, żytnich lub innych pełnoziarnistych. Dodaj łyżkę suszonych lub świeżych owoców, łyżkę orzechów i wiórków kokosowych lub sezamu. Zalej wodą, mlekiem, mlekiem roślinnym lub jogurtem. Możesz przygotować od razu cały słoik domowej owsianki zamiast pojedynczych porcji. |
Jogurty owocowe | Do opakowania jogurtu naturalnego dodaj garść owoców. Owoce można pozostawić w całości lub zmiksować. |
Batoniki zbożowe | Wymieszaj bardzo dokładnie 0,5 kg płatków owsianych górskich, 50 g siemienia lnianego, 50 g sezamu, 100 g suszonych owoców, 100 g pestek słonecznika, 50 g pestek dyni, 50 g orzechów laskowych, 100 g orzechów włoskich, 3 białka i 1 całe jajko, 5 łyżek miodu, 4 łyżki rozpuszczonego oleju kokosowego. Wyłóż składniki na dużą, prostokątną blachę pokrytą papierem do pieczenia i dokładnie wciskaj je łyżką w dno. Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 st. C na 20-25 minut. Pokrój po dokładnym wystudzeniu na ok. 20 batoników. |
Batoniki białkowe | Wymieszaj w misce 50 g płatków owsianych, 100 g odżywki białkowej, 50 g orzechów, 50 g suszonych owoców. W rondelku rozpuść 60 g gorzkiej czekolady w 50 ml mleka, dodaj 1 łyżeczkę dowolnego dżemu 100% owoców i 1 łyżeczkę masła orzechowego. Połącz suche składniki z mokrymi, ugniataj, aż się połączą. Jeśli masa będzie za sucha, dodaj mleka. Plastikowy pojemnik wyłóż folią spożywczą, umieść w nim masę i dokładnie wciśnij w dno. Schłodź w lodówce. Składniki wystarczają na 5 batoników. |
Keczup | Do przecieru pomidorowego dodaj odrobinę octu, czosnek oraz ulubione zioła, np. bazylię i oregano. |