CHŁODNIK - litewski i nie tylko. Kalorie, właściwości odżywcze

2020-07-28 12:51

Chłodnik to zupa podawana na zimno. Największą popularnością cieszą się: chłodnik litewski z botwiny i chłodnik ogórkowy. Szczególnie warto zjeść chłodnik, gdy żar leje się z nieba, a ty nie masz apetytu. Ta pyszna i lekka zupa cię orzeźwi, doda energii i nie obciąży żołądka! Sprawdź, ile kalorii ma chłodni i jakie ma właściwości odżywcze.

Autor: Thinkstockphotos.com CHŁODNIK - litewski i nie tylko. Kalorie, właściwości odżywcze

Spis treści

Chłodnik - kalorie, właściwości zdrowotne
Chłodnik na kefirze, maślance, jogurcie
Chłodnik na bazie bulionów i wywarów
Chłodnik z buraków, botwiny, ogórków i nie tylko
Chłodnik z awokado, melona, truskawek i nie tylko
Chłodnik z botwinki na upalne dni

Chłodnik jest pyszny, zdrowy i łatwy do przygotowania. Największą popularnością cieszy się chłodnik litewski, czyli chłodnik z botwiny (liści i korzeni buraczków ćwikłowych).

Jednak w ciepłe dni można sięgnąć także po chłodnik ogórkowy (z ogórków), awokado, rzodkiewek czy pomidorów, melonów i truskawek. Chłodnik można robić z dowolnych składników - warzyw, owoców, przetworów mlecznych, zakwasów, bulionów.

Chłodnik - kalorie, właściwości zdrowotne

Chłodnik jest nie tylko smakowity, ale przede wszystkim bardzo zdrowy, zwłaszcza przyrządzony z surowych warzyw i owoców. Dzięki zawartym w nich witaminom i minerałom chłodniki wzmacniają odporność organizmu, regenerują i utrzymują w świetnej kondycji fizycznej.

Mają także korzystny wpływ na urodę – poprawiają stan cery, włosów, zębów i paznokci. Chłodniki są niskokaloryczne, pozwalają więc utrzymać zgrabną figurę. Talerz chłodnika litewskiego waży 320 g i dostarcza 205 kcal. Są jednak bardzo sycące, bo zawierają ogromne ilości błonnika.

Chłodniki znakomicie chłodzą, pomagając przetrwać największe upały. Orzeźwiają, skutecznie gaszą pragnienie i uzupełniają niedobory płynów w organizmie. Ich przygotowanie zajmuje niewiele czasu, a przy tym nie wymaga specjalnych umiejętności kulinarnych.

Możesz dowolnie łączyć składniki i ich proporcje, zmieniając za każdym razem smak chłodnika. Najważniejsze, by produkty były świeże i mocno schłodzone.

Charakter chłodnikowi nadają dodatki – owoce lub warzywa, ale o smaku decyduje baza: mleczna, bulion lub kwas.

Chłodnik na kefirze, maślance, jogurcie

Chłodniki mleczne są dobrym źródłem białka. Można je przyrządzić z mleka zsiadłego lub acydofilnego (białko w mleku zakwaszonym jest łatwo przyswajane przez organizm). Pyszne są też chłodniki z kefiru, jogurtu naturalnego, maślanki, serwatki.

Jogurt zawiera fosfor, magnez, witaminy A, C, B1, B2, niacynę) oraz bogactwo wapnia, który chroni przed osteoporozą. Po taki chłodnik powinny sięgać osoby po kuracji antybiotykowej – jogurt pomaga odtworzyć florę bakteryjną organizmu.

Natomiast tym, którzy uskarżają się na dolegliwości żołądkowe, pomoże wyleczyć niestrawność, wzdęcia, zaparcia. Napoje pochodzące z fermentacji mleka zawierają także żywe kultury bakterii, które usprawniają trawienie i ułatwiają przyswajanie cennych składników odżywczych.

Aby jogurt naturalny zamienił się w chłodnik, wystarczy dorzucić do niego świeże warzywa i zioła albo owoce i słodkie przyprawy. To dobra alternatywa dla małego niejadka – warto wykorzystać słabość malca do deserów i podać mu chłodnik na słodko.

Wystarczy tylko zmiksować mleko acydofilne, kefir lub maślankę z dowolnymi świeżymi owocami. Ze względu na wapń taki chłodnik warto podawać dziecku w okresie intensywnego wzrostu.

Chłodnik na bazie bulionów i wywarów

Najczęściej robimy buliony mięsne, ale do chłodnika lepszy jest wywar warzywny. Chociaż jarzyny podczas gotowania tracą wiele witamin i minerałów, to spora część zostaje w wodzie – warto więc wykorzystać ją jako bazę do chłodnika.

Bulion jest bardzo łatwy do przygotowania, bo gotuje się... sam. Do wody wrzuć tylko pęczek włoszczyzny, kilka ziaren pieprzu, ziela angielskiego, listek laurowy i gotuj na wolnym ogniu 20-30 minut.

Później usuń warzywa łyżką cedzakową albo przelej bulion przez sito i odstaw, żeby wystygł. Aby zaoszczędzić sobie pracy, możesz ugotować go więcej i zamrozić.

Im mniej wody użyjesz, tym wywar będzie bardziej esencjonalny. Taki bulion idealnie oczyszcza cały organizm, usuwa toksyny i na dodatek przyśpiesza przemianę materii.

Chłodniki na bazie bulionu to również doskonała propozycja dla tych, którzy wolą wytrawny smak potraw. Do wywaru można dodać odrobinę oliwy (najlepiej z pierwszego tłoczenia na zimno).

Ma ona dobroczynny wpływ na układ krążenia – zawiera cenne kwasy tłuszczowe i przeciwutleniacze, które obniżają ciśnienie krwi. Do tego działa jak najlepszy kosmetyk – poprawia wygląd skóry, włosów, paznokci.

Polecany artykuł:

Barszcz czerwony - wartości odżywcze, kalorie

Chłodnik z buraków, botwiny, ogórków i nie tylko

Warzywa można jeść do woli, bo mają mało kalorii (pomidor - 21 kcal, ogórek - 10 kcal, marchewka - 9 kcal), za to dużo błonnika i witamin. Botwinka i buraki są źródłem witamin: A, C, PP, B1, B2 oraz wielu minerałów, m.in. wapnia, fosforu, żelaza.

Te ostatnie znajdziesz także w rzodkiewce, która dodatkowo dostarczy ci potasu, magnezu i manganu. Ogórki mają trochę witaminy K zwiększającej krzepliwość krwi. Świeże zioła dodane do zupy pobudzą wydzielanie soków trawiennych.

Ogórkowe chłodniki świetnie smakują z dodatkiem koperku, kolendry, mięty, szczypiorku, a pomidorowe są lepsze z oregano, bazylią, tymiankiem. Jeżeli chłodnik ma być głównym daniem obiadowym, włóż do niego pokrojone w ćwiartki jajko na twardo i podaj z młodymi ziemniakami.

W kuchni śródziemnomorskiej króluje gazpacho, czyli słynna na cały świat zupa pomidorowa na zimno. Zajadają się nią szczególnie Hiszpanie i Włosi.

Nic dziwnego – jest lekka, sycąca i bardzo zdrowa. Świeże pomidory mają wiele witamin i minerałów: A, B1, B2, C, PP, sód, wapn, potas, żelazo, miedź.

Zawierają też likopen, który chroni przed chorobami serca i rakiem, opóźnia efekt starzenia. Hiszpanie – podczas miksowania – dodają do zupy czerstwy chleb, żeby chłodnik stał się lekko kwaskowy, odpowiednio gęsty i aromatyczny.

Chłodnik można też przygotować z innych warzyw: marchewki, pietruszki, dyni i podać z groszkiem ptysiowym lub grzankami. Wystarczy tylko uruchomić wyobraźnię!

Chłodnik z awokado, melona, truskawek i nie tylko

Owoce to samo zdrowie! Jagody, jeżyny i borówki zawierają mnóstwo witaminy E. Znajduje się w nich dużo likopenu, który poprawia wzrok i chroni organizm m.in. przed nowotworami, chorobami serca.

Owoce (tak jak i warzywa) to również źródło kwasu foliowego, który obniża poziom złego cholesterolu, reguluje cukier we krwi i wzmacnia serce.

Zapobiega także występowaniu wad rozwojowych u płodu, dlatego jest szczególnie polecany kobietom w ciąży lub planującym potomstwo.

Owoce, zwłaszcza jagodowe, zawierają też substancje, które spowalniają proces starzenia i poprawiają pamięć, zmniejszając ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Porcja (125 g) czarnych jagód dostarcza tyle przeciwutleniaczy co 5 średnich jabłek!

Taka sama porcja truskawek pokrywa dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę C, zaś jeżyn na mangan, a malin na jedną trzecią dziennego zapotrzebowania na niacynę. Owoce warto łączyć, pogłębisz w ten sposób smak chłodnika.

Do tego dołóż odrobinę cukru (najlepiej cukru trzcinowego), cynamonu, wanilii, a jako dodatek groszek ptysiowy lub drobny makaron.

Jeżeli twoje dziecko nie toleruje mleka ani jego przetworów, możesz przygotować mu chłodnik z przetartych owoców lub świeżego soku owocowego. A do niego podaj biszkopty, suche wafle albo gofry.

Miesięcznik "ZDROWIE"

Warto wiedzieć

Tadeusza, bohatera epopei Adama Mickiewicza, po powrocie do rodzinnego domu przywitano wieczerzą, która rozpoczęła się od chołodźca litewskiego, ulubionego letniego dania polskiej szlachty. Stara, XIX-wieczna receptura chłodnika litewskiego różni się jednak od tych współczesnych.

Jest w niej, oprócz botwiny, mnóstwo pokrojonej pieczeni cielęcej, rozdrobnionej ryby, szparagów i szyjki rakowe. Chłodniki przyrządzano także na bazie kwasu chlebowego, bulionu, kwasu buraczanego, a nawet piwa. Dziś zaś najczęściej jest to baza mleczna – jogurt czy kefir.