Guzki Schmorla - co to jest? Objawy i leczenie

Guzki Schmorla to zmiany pojawiające się w obrębie kręgosłupa. Guzki Schmorla spotykane są u stosunkowo wielu ludzi (najczęściej u dorosłych), a mimo to wykrywane są raczej przypadkowo, gdyż zwykle nie pojawiają się żadne objawy. Na czym polega leczenie guzków Schmorla? Czy potrzebne są specjalne ćwiczenia i rehabilitacja?

Spis treści

1. Guzki Schmorla: przyczyny
2. Guzki Schmorla: objawy
3. Guzki Schmorla: diagnostyka
4. Guzki Schmorla: leczenie i rehabilitacja
5. Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup

Guzki Schmorla są zmianami, które mogą się pojawić w obrębie kręgosłupa. Ich nazwa wzięła się od nazwiska niemieckiego patologa - Christiana Georga Schmorla który był autorem ich pierwszego opisu, opublikowanego w 1927 roku. Istotą tych zmian jest wpuklenie się krążka międzykręgowego (a dokładniej należącego do niego jądra miażdżystego) do trzonu kręgu.

Guzki Schmorla najczęściej pojawiają się w odcinkach lędźwiowym oraz piersiowym kręgosłupa. Zmiany te zasadniczo występować mogą u pacjentów będących w różnym wieku, najczęściej jednak spotykane są one u dorosłych - osób starszych. Guzki Schmorla częściej stwierdzane są u mężczyzn niż u kobiet. Częstość występowania tego typu zmian w kręgach ogólnie określić można jako wysoką. Okazuje się bowiem, że w badaniach autopsyjnych guzki Schmorla wykrywane bywają od 40 do ok. 80 proc. ludzi.

Guzki Schmorla: przyczyny

Do pojawiania się guzków Schmorla w obrębie kręgosłupa dochodzi wtedy, kiedy struktury krążka międzykręgowego ulegają nieprawidłowemu przemieszczeniu przez blaszkę graniczną sąsiadującego kręgu. Jakie są tego przyczyny guzków Schmorla? Do końca nie wiadomo. Badacze wysunęli już wiele różnych hipotez. Część naukowców jest zdania, że twory te rozwijają się na skutek urazów i różnych przeciążeń kręgosłupa. Według innych do występowania guzków Schmorla mogą doprowadzać różne zaburzenia rozwojowe struktur kręgosłupa. Według jeszcze innych teorii problem może być związany z niedoborami witaminy D.

Występowanie guzków Schmorla bywa również łączone z różnymi schorzeniami, w przebiegu których dochodzi do osłabienia wytrzymałości elementów kręgosłupa. W tym przypadku jako potencjalną przyczynę guzków Schmorla wymienia się przede wszystkim chorobę Scheuermanna, ale także i inne jednostki, takie jak, np.

• osteoporoza
• choroba Pageta
• nadczynność przytarczyc

Za możliwą przyczynę guzków Schmorla uznawane są również rozmaite zaburzenia autoimmunologiczne. Wskazuje się również na udział genów w etiologii opisywanych zmian. Okazuje się, że pacjenci, u których ktoś w rodzinie już borykał się z guzkami Schmorla, znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania.

Guzki Schmorla: objawy

Guzki Schmorla najczęściej nie dają jakichkolwiek objawów - zwykle są wykrywane przypadkowo. Niektórzy autorzy wiążą obecność guzków Schmorla z odczuwaniem przez pacjentów dolegliwości bólowych, aczkolwiek dotychczas przeprowadzone badania nie pozwoliły na wysunięcie jednoznacznych wniosków.

Może się jednak zdarzyć, że przemieszczony krążek międzykręgowy będzie znacznie uciskał głębiej położone struktury kręgu i przez to rozwinąć się może proces zapalny, a czasami nawet dochodzić może do martwicy. W takich przypadkach u chorych pojawiać się mogą różnego rodzaju objawy, przede wszystkim w postaci dolegliwości bólowych.

Guzki Schmorla: diagnostyka

Guzki Schmorla mogą zostać wykryte podczas każdego badania obrazowego, w którym możliwe jest uwidocznienie struktur kręgosłupa. Ich obecność można stwierdzić na podstawie zdjęcia RTG kręgosłupa, a także po wykonaniu tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego kręgosłupa. Istnieje możliwość, że guzki Schmorla zostaną zdiagnozowane w którymkolwiek z wymienionych badań, aczkolwiek ostatnie z wymienionych - czyli obrazowanie kręgosłupa metodą rezonansu magnetycznego - cechuje się największą skutecznością w diagnostyce guzków Schmorla.

Guzki Schmorla są na tyle charakterystyczne, że dość łatwo je rozpoznać. Jednak nie zwalnia to lekarzy od przeprowadzenia diagnostyki różnicowej. Guzki Schmorla różnicować należy przede wszystkim z zajęciem kręgów kręgosłupa przez procesy nowotworowe. Wykluczyć należy również proces zapalny kości i szpiku.

Guzki Schmorla: leczenie i rehabilitacja

Bezobjawowe guzki Schmorla nie wymagają leczenia. Terapia jest stosowana, jeśli u pacjentów pojawiają się objawy, takie jak np. ból. Jednak dotychczas nie zostały opracowane jasne zasady leczenia u pacjentów z objawowymi guzkami Schmorla. Z tego powodu pacjentom proponowane mogą być bardzo różne zabiegi. W leczeniu guzków Schmorla stosowane bywają zarówno procedury wertebroplastyki, jak i zabiegi stabilizujące kręgosłup. Czasami terapia opiera się na postępowaniu zachowawczym i pacjentom zalecane jest stosowanie różnych leków (głównie niesteroidowych preparatów przeciwzapalnych), a także fizjoterapia.

Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup

Siedzący tryb życia źle wpływa na nasz kręgosłup. Aby zapobiec dolegliwościom bólowym i wzmocnić nasz szkielet warto zacząć ćwiczyć. Zobaczcie jakie ćwiczenia na zdrowy kręgosłup proponuje nasz ekspert - trenerka fitnessu Agata Dąbrowska.

Źródła:1. Kwaku A. Kyere, Schmorl Nodes, Eur Spine J. 2012 Nov; 21(11): 2115–2121, dostęp on-line: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3481099/2. Materiały portal Radiopedia.org, dostęp on-line: https://radiopaedia.org/articles/schmorl-nodes-1