Kość jarzmowa - budowa, funkcje, złamania

Kość jarzmowa jest parzystą kością, która zaliczana jest do kości twarzoczaszki. Znaleźć ją można w tym miejscu, w którym policzek jest wypukły. Kość jarzmowa ma wpływ na to, jak wygląda ludzka twarz, ale stanowi także miejsce przyczepu wielu ważnych mięśni. Dowiedz się, jak wygląda budowa kości jarzmowej oraz jak dochodzi do jej złamania.

Kość jarzmowa (ang. zygomatic bone) to jedna z kości twarzoczaszki. Cechuje ją nieregularny kształt oraz to, że u różnych ludzi może mieć ona nieco odmienne ustawienie – z tego powodu jedne osoby mają mniej, a inne bardziej zarysowane policzki. Od tego, że kość ta ma wpływ na wygląd twarzy, wzięła się zresztą jej potoczna nazwa – kość jarzmowa bywa nazywana kością policzkową.

Spis treści

1. Kość jarzmowa: budowa
2. Kość jarzmowa: funkcje
3. Kość jarzmowa: złamania

Kość jarzmowa: budowa

W obrębie kości jarzmowej wyszczególnia się jej trzon, trzy powierzchnie oraz trzy wyrostki. Pewne nieścisłości dotyczą ilości brzegów tej kości. Jedni autorzy wyróżniają je trzy:

• podoczodołowy,
• górny
• i dolny.

Inni specjaliści wspominają zaś o dodatkowych brzegach tylno-dolnym i tylno-przyśrodkowym.

Sam trzon kości jarzmowej ma nieregularny kształt i posiada on trzy powierzchnie. Boczna powierzchnia (policzkowa) jest gładka i jesteśmy w stanie wyczuć ją przez skórę. Posiada ona otwór jarzmowo-twarzowy, przez który przechodzi nerw o tożsamej nazwie.

Powierzchnia tylna (skroniowa) jest wklęsła i w jej obrębie znajduje się otwór jarzmowo-skroniowy, przez który przebiega nerw jarzmowo-skroniowy. Ostatnią powierzchnią kości jarzmowej jest powierzchnia oczodołowa, która wraz z innymi jeszcze kośćmi buduje oczodół. W obrębie powierzchni oczodołowej zlokalizowany jest otwór jarzmowo-oczodołowy.

Jak nadmieniono powyżej, kość jarzmowa posiada trzy wyrostki. Wyrostek czołowy znajduje się w jej górnej części i łączy się on z wyrostkiem jarzmowym kości czołowej oraz ze skrzydłem większym kości klinowej.

Wyrostek skroniowy, odchodzący od dolno-bocznej części kości jarzmowej, po połączeniu z wyrostkiem jarzmowym tworzy łuk jarzmowy. Trzeci wyrostek, którym jest wyrostek szczękowy, współtworzy ścianę oczodołu.

Kość jarzmowa: funkcje

Od budowy i położenia kości jarzmowej uzależniony jest wygląd ludzkiej twarzy – z pewnością dla wielu osób ma on znaczenie, absolutnie nie jest to jednak najważniejsza funkcja tejże kości.

Stanowi ona miejsce przyczepu wielu ważnych mięśni – powierzchnia boczna to przyczep mięśni jarzmowych większego i mniejszego, do łuku jarzmowego, tworzonego m.in. przez wyrostek skroniowy, przyczepia się zaś mięsień żwacz.

Przez kość jarzmową przechodzą również istotne włókna nerwowe (których nazwy wymieniono powyżej) wraz z odpowiadającymi im naczyniami krwionośnymi.

Kość jarzmowa: złamania

W wyniku różnych urazów w obrębie twarzy dochodzić może do złamań kości jarzmowej. Ogólnie złamania tejże właśnie struktury są drugie co do częstości w zakresie złamań kości twarzoczaszki. Problem pojawiać się może przede wszystkim u ofiar wypadków samochodowych oraz u osób, które zostały uderzone pięścią w twarz.

Towarzyszyć złamaniu kości jarzmowej – poza oczywistymi dolegliwościami bólowymi – może deformacja twarzy (zazwyczaj pojawia się asymetria), jak i zaburzenia zgryzu czy nadmierna ruchomość żuchwy.

U osób, u których wystąpi tego rodzaju patologia, stosowane bywają zabiegi chirurgiczne, których celem jest przywrócenie prawidłowej symetrii twarzy pacjenta. Wspomnieć trzeba tutaj niestety o tym, iż okres rekonwalescencji po złamaniu kości jarzmowej zazwyczaj jest stosunkowo długi – proces gojenia kości może trwać przez nawet kilkanaście miesięcy.

Czytaj też:

• Żuchwa - budowa, funkcje, choroby
• Nerw twarzowy, czyli VII nerw czaszkowy: funkcje
• Złamanie szczęki - objawy, leczenie, zapobieganie
• Urazy głowy. Kiedy uderzenie w głowę może być groźne?