Lipomastia a wegetarianizm [Porada eksperta]

Witam. Mam 20 lat, a od 3,5 roku jestem laktoowowegetarianinem. Około 2 lat temu pojawił się problem z lipomastią, który w ostatnim roku się nasilił. Towarzyszy temu lekka otyłość brzuszna, po prostu mam problem z gromadzeniem się tłuszczu w okolicach brzucha i klatki piersiowej. Dodam, że w tym czasie pojawił się również problem ze zdecydowanie nadmiernym wypadaniem włosów oraz szybkim przemęczaniem. Moja waga to 80kg przy 182cm wzrostu. Jak sobie z tym poradzić? Z góry dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.

Panie Kamilu, przede wszystkim warto odróżnić lipomastię od ginekomastii. Niestety po Pana poście trudno mi wywnioskować, która dolegliwość Pana dotyczy. Zaraz wyjaśnię czym różni się jedna od drugiej. Wspomnę jeszcze, że warto także zbadać tarczycę. Objawy o których Pan wspomina tzn. wzrost masy ciała, wypadanie włosów i zmęczenie mogą być objawem niedoboru hormonów tarczycy (Ft3 i Ft4), czyli niedoczynności gruczołu tarczowego. Początkowo można oznaczyć samo TSH, choć bardziej wiarygodne będzie kompleksowe badanie (TSH, Ft3, Ft4). A teraz po krótce wyjaśnię różnicę pomiędzy pojęciami lipomastii i ginekomastii. Lipomastia i ginekomastia to właściwe dwa różne pojęcia. Lipomastia to inaczej mówiąc zwiększone otłuszczenie okolic klatki piersiowej bez podłoża hormonalnego czy chorobowego . Lipomastia cechuje się nagromadzeniem w obrębie klatki piersiowej sporej ilości tkanki tłuszczowej o miękkiej konsystencji, bez wyczuwalnego stwardnienia wokół otoczki sutka. Różnice pomiędzy ginekomastią a lipomastią można stwierdzić dopiero po przeprowadzeniu bardziej dokładnych badań. Zazwyczaj w przypadku lipomastii skuteczna jest odpowiednia dieta i treningii są w stanie poprawić wygląd sylwetki. Inaczej jest w przypadku ginekomastii. U młodych, dojrzewających chłopców zwykle około 13 – 14 roku życia pojawia się tzw. Ginekomastia pokwitaniowa. Wynika ona z niskiego poziomu testosteronu, oraz podwyższnego w poziomu estradiolu w jądrach. W okresie dojrzewania chłopcy narażeni są znaczne zaburzenia między stężeniem androgenów i estrogenów. Ginekomastia pokwitaniowa ma charakter przejściowy i wszelkie jej symptomy powinny ustąpić w ciągu 2-3 lat, bowiem ok. 17 roku życia organizm chłopców zaczyna być bombardowany dużymi dawkami testosteronu, który tłumi wszelkie niepożądane działania hormonów żeńskich. Ginekomastia pojawia się również u osób z nadwagą. Pod wpływem wzrostu ilości tkanki tłuszczowej w organizmie, następuje zwiększone przekształcanie androgenów w estrogeny. Co w w efekcie może prowadzić do zakłócenia prawidłowej równowagi pomiędzy tymi hormonami. Wysokie stężenia estrogenów powodują także wzrost wydzielania prolaktyny, będącej nie tylko czynnikiem wpływającym na rozrost sutków, ale także zmniejszającym libido i prowadzącym do impotencji. Inną (poza hormonalną) przyczyną rozwoju ginekomastii może być reakcja posterydowa Długotrwałe przyjmowanie środków anaboliczno-androgennych prowadzi do zwiększenia poziomu androgenów we krwi, głównie testosteronu, co pociąga za sobą powstawanie licznych zaburzeń w homeostazie hormonalnej. Ginekomastia może być także wynikiem choroby. Jedną z nich może okazać się hipogonadyzm, zwiększona oporność komórek na działanie androgenów (np. zespól Reifensteina), niektóre typy nowotworów, nadczynność tarczycy, choroby wątroby, hiperprolaktynemia, okres rekonwalescencji. Przyczyną ginekomastii mogą być także leki, np. leki używane w leczeniu owrzodzeń żołądka i dwunastnicy, przeciw obrzękom, leki przeciwgrzybiczne oraz niektóre leki przeciwnowotworowe. Pierwszymi niepokojącymi objawami mogącymi wskazywać na obecność niepożądanych zmian w obrębie klatki piersiowej jest nienaturalne powiększenie jednej lub obu piersi, zwiększenie i przebarwienie otoczki sutka oraz wzmożona wrażliwość sutka na dotyk. Jeżeli pod naciskiem palca wskazującego będziemy wyczuwać twarde zgrubienia ( wskazujące na obecność tkanki gruczołowej) może to wskazywać na obecność ginekomastii. Przy jednostronnym rozroście piersi należy zwrócić uwagę czy nie nastąpiło także powiększenie węzłów pachowych. W przypadku gdy pojawiają się wyraźne objawy ginekomastii warto udać do lekarza na dalsze badania. Jeżeli problem dotyczy jedynie zmian przerostowych w obrębie gruczołów piersiowych bez dodatkowych zaburzeń, najlepiej udać się do specjalisty endokrynologa. Lekarz w pierwszej kolejności powinien dać skierowanie na dokładne badania laboratoryjne za pomocą których zostanie ocenione m.in. funkcjonowanie wątroby. Poza tym specjalista powinien także zalecić wykonanie badań hormonalnych na obecność testosteronu, LH i prolaktyny. Co do diety laktowegetariańskiej to z samej zasady dieta oparta na produktach pochodzenia roślinnego dostarcza mniej sacharozy, a więcej węglowodanów złożonych i błonnika pokarmowego oraz mniej kcal niż dieta tradycyjna. Jest także bogata w witaminę C oraz potas. Ponadto pozwalaredukuje zagrożenia zdrowotne związane z dodatków do żywności czy pozostałości tj. węglowodory aromatyczne, nitrozoaminy, antybiotyki czy leki weterynaryjne. Odpowiednio prowadzona dostarcza też mniej kcal zatem nie powinna nasilac tycia. Panie Kamilu przede wszystkim warto zastosować deficyt energetyczny i popracować nad składem jakościowym. Warto na początek wprowadzać poniższe zasady: ● Przed jedzeniem na 20 min wypij szklankę wody z cytryną ● Herbata – niesłodzona cukrem, ewentualnie ksylitolem (do kupienia w sklepach ze zdrową żywnością), herbata zielona liściasta, herbata roiboos, czarna z cytryną, herbaty owocowe, ziołowe ● Płatki śniadaniowe - Otręby pszenne i owsiane,płatki owsiane górskie, amarantus, kasza jęczmienna perłowa, gryczana, całe ziarna żyta i pszenicy. Płatki nigdy nie mogą byc zlepione syropem glukozow fruktozowym np typu Crunch- Granola, polane czekoladą, jogurtem czy inną polewą. Wtedy zawierają dużo więcej kcal ● Pieczywo – chleb razowy na zakwasie, pełnoziarnisty żytni, ewentualnie orkiszowy, 1 kromka chleba o grubości 0.5- 1 cm.= 1 małej grahamki. Starajmy się czytać etykiety lub pytać sprzedawcę o skład pieczywa. Najlepiej by było bez drożdży ( na zakwasie) oraz bez spulchniaczy, emulgatorów, barwników itp. dodatków. Chleb powinien być ciężki. Omijajmy ciemne napompowane bułki z ziarenkami, które tylko z pozoru wydają się zdrowe. Zazwyczaj są to produkty z czystej pszenicy, a ciemy kolor zawdzięczają karmelowi (barwnikom). ● Ryż - dziki, brązowy do dań obiadowych- Omijaj biały(oczyszczony) ● Makarony/Kasze - produkowane z mąki nierafinowanej (te ciemne) i makarony gryczane, razowe zytnie, sojowe lub z fasoli mun, ewentualnie z pszenicy durrum z pełnego ziarna. ● Tłuszcze - do smażenia warzyw oliwa z oliwek, olej rzepakowy (1 łyżka), do sałatek olej lniany lub oleje orzechowe, sojowe (1 łyżka lub oliwa 1 łyżka), ● Ser żółty - najlepiej o obniżonej ilości tłuszczu np. Holender lub Hit z Ryk, cienko pokrojony w plastry, mozzarella lekka lub parmezan ● Mleko i produkty mleczne - chude, o obniżonej kaloryczności maksymalnie 1,5%. Najlepiej spożywać produkty ukwaszone czyli kefiry, jogurty, maślanki ● Produkty strączkowe dodawaj w połączeniu z kaszami do każdego dania obiadowego. Korzystaj z fasoli, soczewicy, cieciorki, soi. ● Ryby – co najmniej dwa razy w tygodniu, bez panierki, grillowane, smażone, pieczone w folii także jako dodatek do sałatek, kanapek. ● Ziemniaki – gotowane w wodzie na pół twardo bez masła lub pieczone w folii. ● Sosy – chude, z jogurtu naturalnego z dodatkiem gotowych przypraw. Unikaj ciężkich zawiesistych sosów, zagęszczanych mąką. ● Dosładzanie- jeżeli musisz słodzić używaj ksylitolu, steii ;ub syropu z agawy ● W razie wystąpienia głodu między posiłkami- pij wodę mineralną (może być z cytryną) ● W restauracjach oraz kiedy korzystasz z usług kateringu wybieraj czyste nie zabielane zupy, ryby bez panierki, surówki, sałatki, (ale uważaj na te z majonezem). ● Od głównych posiłków powinnaś wstawać nie najedzona ale też nie bardzo głodna ● Jeść należy powoli i delektować się pożywieniem (pośpiech zabroniony) ● Pij duże ilości płynów, codziennie 1-1,5 litra: herbaty ziołowe i owocowe, woda mineralna. ● W przypadku zbyt dużej ilości jedzenia na talerzu, gdy poczujesz sytość należy resztę odsunąć. Produkty o których zapominamy (wiem, że oczywiste, ale warto poczytać :) ● Ciasta z bitą śmietaną, torty, kremówki, desery lodowe, ciasta kruche i francuskie, drożdżówki, pączki i gofry z bitą śmietaną i sosami, „szyszki”. ● Wszystkie słodycze- ciasteczka, czekoladki itp. ● Wszystkie dania typu „fast food”- pizze, zapiekanki, hamburgery, hot-dogi, kurczaki w cieście, frytki itp. ● Orzeszki solone itp., chipsy, popcorn. ● Napoje słodzone cukrem, napoje gazowane (np. cola, sprite, 7- up, oranżada) ● Dżemy i kremy czekoladowe do pieczywa. ● Potrawy smażone, panierowane i gotowane w głębokim tłuszczu. ● Wieprzowina, baranina, gęś, kaczka i wszelkie podroby. ● Pasztety, konserwy mięsne i rybne, wędliny podrobowe, parówki, kiełbasy, boczek. ● Majonez, śmietana, twarde margaryny. ● Mleko tłuste, tłuste sery żółte i twarogowe, sery dojrzewające i topione. ● Pieczywo jasne i cukiernicze. Pozdrawiam