90 proc. Polaków ma ten niedobór. Eksperci ostrzegają: skutki mogą być dramatyczne

Niedobór jednej z kluczowych witamin dotyczy nawet osób, które na co dzień odżywiają się zdrowo. Myślisz, że zdrowo się odżywiasz? Jest duża szansa, że brakuje ci jednej kluczowej witaminy. Niedobór dotyczy milionów i przez lata może nie dawać żadnych objawów. Co to za składnik i jak sprawdzić, czy problem dotyczy też ciebie?

Aż 90 procent Polaków może mieć niedobór folianów – formy witaminy B9. To alarmujące, ponieważ brak tej witaminy wiąże się z ryzykiem anemii, wad wrodzonych, zaburzeń poznawczych i chorób serca.

Czym są foliany i dlaczego ich niedobór może być tak niebezpieczny?

Foliany to naturalnie występujące formy witaminy B9, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, produkcji czerwonych krwinek i metabolizmu homocysteiny. Ich nazwa wywodzi się od łacińskiego „folium”, czyli „liść” – nieprzypadkowo, bo najlepszymi źródłami są zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak czy sałata. Organizm nie magazynuje folianów, dlatego regularne dostarczanie ich z pożywieniem jest koniecznością. Szczególnie istotne są dla kobiet w ciąży, ponieważ ich niedobór może prowadzić do poważnych wad wrodzonych u płodu.

Polska a niedobór witaminy B9 – dramatyczne dane z badań populacyjnych

Już w 2010 roku opublikowano wyniki badania WOBASZ, które ujawniły, że 90 procent kobiet i 78 procent mężczyzn w Polsce nie osiągało zalecanego poziomu spożycia folianów. Dane te nie tylko nie straciły na aktualności, ale wręcz są dziś jeszcze bardziej alarmujące. Eksperci podkreślają, że wiedza społeczeństwa na temat witaminy B9 i jej roli zdrowotnej jest znikoma. Ludzie nie zdają sobie sprawy, że niewłaściwa dieta może zwiększać poziom homocysteiny, a tym samym ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, depresji czy zaburzeń poznawczych.

Skutki niedoboru folianów – od anemii po choroby neurodegeneracyjne

Niedobór folianów jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, gdyż zwiększa ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka, takich jak bezmózgowie czy rozszczep kręgosłupa. Zbyt niski poziom tej witaminy może prowadzić do anemii megaloblastycznej, niepłodności, choroby Alzheimera, depresji oraz chorób układu krążenia. Badania pokazują także, że brak witaminy B9 może osłabiać funkcje poznawcze, co w dłuższej perspektywie przekłada się na spadek jakości życia, zwłaszcza u osób starszych.

Gdzie szukać folianów? Dieta, suplementacja i aktualne zalecenia

Najlepszym źródłem folianów są warzywa liściaste, takie jak brukselka, szpinak, sałata, jarmuż, szparagi, ale także owoce, np. awokado czy cytrusy. Zalecane dzienne spożycie folianów wynosi 400 mikrogramów, a dla kobiet w ciąży nawet więcej. W praktyce trudno osiągnąć tę ilość wyłącznie z dietą dlatego eksperci zalecają dodatkową suplementację, szczególnie u osób z grup ryzyka: kobiet planujących ciążę, osób starszych oraz pacjentów z chorobami przewlekłymi. Na rynku dostępne są preparaty zawierające kwas foliowy i aktywne formy folianów (np. 5-MTHF), które wykazują lepszą biodostępność.

Romana Makówka