Dziwny odcień skóry i problemy z wątrobą? To mogą być skutki przedawkowania lubianego suplementu

Lubimy opaleniznę. Wprawdzie moda na mahoń rodem z solarium szczęśliwie odeszła w zapomnienie, ale delikatnie muśnięta słońcem skóra zawsze poprawia nastrój: wygląda zdrowiej, świeżo, wakacyjnie. Żeby nie leżeć długo na słońcu, ale jednocześnie móc cieszyć się opalenizną, lubimy sięgać po tabletki z beta-karotenem. Czy są one bezpieczne? Mało kto wie, czym grozi przedawkowanie.

Gdzie naturalnie znajduje się beta-karoten? 

Beta-karoten, czyli prowitamina A, to jeden z naturalnych barwników – karotenoidów. W ludzkim organizmie ulega przekształceniu w retinol – cenny składnik rzutujący m.in. na zdrowy wzrok.

Beta-karoten dostarczany jest wraz z jedzeniem warzyw i owoców w żółtym czy pomarańczowym kolorze. Na topie jest oczywiście marchew, ale nie zapominajmy o batatach, żółtej papryce, kukurydzy, dyni czy melonach.

Co ciekawe, beta-karoten mogą dostarczać też zielonkawe i czerwonawe owoce i warzywa, czyli m.in. szpinak, jarmuż, rzodkiewka, czerwona papryka, zielona papryka.

Beta-karoten lepiej jest wchłaniany z tłuszczami i po obróbce termicznej. W ludzkim organizmie, pod wpływem enzymów, jest przekształcany w witaminę A. Beta-karoten jest magazynowany przez organizm, w skórze i tkance tłuszczowej. Nadmiar wydalany jest z kałem. Ale czy na pewno organizm pozbywa się jego nadmiaru? Co się stanie po przyjęciu zbyt dużych dawek beta-karotenu?

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Czy nadmiar beta-karotenu szkodzi? [Porada eksperta]

Zobacz galerię 5 zdjęć

Nadmiar beta-karotenu - zmiana koloru skóry

Jeśli zażywamy beta-karoten w tabletkach, które latem często bywają polecane jako preparaty gwarantujące opaleniznę, to istnieje ryzyko przedawkowania.

Takie ryzyko, choć mniejsze, może wystąpić też w przypadku jedzenia zbyt dużych ilości warzyw bogatych w karoteny lub picia zbyt dużo soków z marchwi.

Karotenemia oznacza charakterystyczne żółto-pomarańczowe zabarwienie skóry spowodowane wysokim poziomem karotenu we krwi.

Do tego specyficznego zabarwienia skóry może dojść, gdy dziennie spożywane jest więcej niż 30 mg beta-karotenu przez co najmniej 4 tygodnie. Po zaprzestaniu zażywania, kolor skóry sukcesywnie wraca do normy.

Karotenemia to stan, który może wystąpić u osób z hiperlipidemią, ograniczonymi nawykami żywieniowymi lub problemami z przekształcaniem karotenu w witaminę A przez wątrobę.

W przypadku niedoczynności tarczycy, przekształcanie karotenu w witaminę A jest spowolnione, co prowadzi do zwiększenia poziomu karotenu we krwi. W niedoczynności tarczycy obserwuje się także hipercholesterolemię. Również anoreksja może spowodować karotenemię, często w powiązaniu z hiperlipidemią.

Większe ryzyko raka, dolegliwości pokarmowe - skutki przedwkowania beta-karotenu

Co istotne, u palaczy beta-karoten, według niektórych badań, może zwiększać ryzyko zachorowania na raka płuc, w związku z czym osoby palące nie powinny dodatkowo suplementować beta-karotenu (a przede wszystkim powinny rzucić palenie i sięgać po beta-karoten bez obaw).

Oprócz zmiany zabarwienia skóry, beta-karoten (który nota bene w dobrze dobranych dawkach, może pomagać uporać się z niektórymi schorzeniami skóry), może powodować zaburzenia trawienne, zwykle mające niezbyt nasilony przebieg.

U niektórych osób może wystąpić jednak biegunka, niewydolność nerek, niewydolność wątroby (w której beta-karoten jest przekształcany w witaminę A).

Pacjenci, którzy przyjmują za duże dawki beta-karotenu, mogą doświadczać też innych dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jak nudności, wymioty, bóle brzucha. U niektórych osób mogą pojawić się bóle głowy.

Po zmniejszeniu dawki lub odstawieniu suplementu, dolegliwości powinny samoistnie ustąpić. Jeśli dolegliwości się utrzymują, należy omówić sytuację z lekarzem, aby ustalić przyczynę problemów, która może okazać się inna niż duże dawki beta-karotenu.

Katarzyna Głuszak, redaktorka