Wzmacniają odporność i wspomagają leczenie poważnych chorób. Czym są ćwiczenia Qigoing?

Weryfikacja

Autor: Dominika Wilk

Choć na rynku mamy mnóstwo leków, to jednak nie wszystkie z nich dają nam nadzieję na wyzdrowienie i polepszenie jakości życia. Warto wtedy sięgnąć po dawne metody wspomagania ciała w walce z chorobą. Jedną z nich jest regularne uprawianie qigong – starożytnej, chińskiej sztuki leczenia poprzez ruch.

Spis treści

1. Czym jest Qigong?
2. Kto powinien ćwiczyć Qigong?
3. Qigong a choroba Parkinsona
4. Qigong a wzmocnienie układu odpornościowego
5. Qigong a POChP (przewlekła, obturacyjna choroba płuc)

Czym jest Qigong?

Qigong to forma ruchu, która liczy sobie prawie 5 tysięcy lat. Powstała w pradawnych Chinach po to, aby ćwiczyć z energią wewnętrzną i dzięki temu utrzymywać dobry stan zdrowia i redukować ból. Chińczycy wierzyli, że Qi to energia, która opływa całe nasze ciało, a kanałami przez które płynie są meridiany. Meridiany to poszczególne punkty na ciele człowieka, które uruchamiane są poprzez ćwiczenia qigong, dzięki czemu energia płynie przez nie swobodnie, co pozwala na lepszą regenerację narządów.

Choć nie ma jakiejś odgórnej klasyfikacji qigong, to zazwyczaj wyróżniamy jego formę dynamiczną oraz pasywną (medytacyjną). Możemy też podzielić qigong na formy ogólnej pracy z ciałem i te, które są skierowane na wspomaganie leczenia konkretnych chorób. Qigong dynamiczne polega na aktywnym i pełnym wykonywaniu wszystkich ruchów, które są charakterystyczne dla tej formy aktywności.

Z kolei pasywne qigong skupia się na medytacji, wyciszeniu (ciało pozostaje prawie w bezruchu), dzięki czemu lepiej reguluje stany psychiczne. Ta druga forma, dzięki braku konieczności angażowania ciała, lepiej nadaje się dla osób z upośledzoną zdolnością poruszania się. Regulując układ nerwowy pomaga też w wielu chorobach, w których doszło do zaburzeń układu nerwowego oraz jego nadmiernego pobudzenia.

Kto powinien ćwiczyć Qigong?

Qigong jest techniką ruchu, którą powinni stosować wszyscy, także osoby zdrowe, aby zachować pełnię sił i witalności. Jednakże najbardziej wskazana jest ona dla osób starszych, u których inne rodzaje pracy z ciałem, również pobudzające energię wewnętrzną, takie jak np. joga, są zbyt trudne lub obciążające, gdyż zwiększają ryzyko doznania urazów.

Przy naśladowaniu ruchów w Qigong, trudno o naciągnięcie sobie mięśni, bo ruchy wykonywane są powoli i w indywidualnym tempie. Każdy wykonuje je na tyle, na ile może, nie przekraczając granic bólu, czy dyskomfortu.

Dzięki łagodnym oraz płynnym ruchom, z jakimi mamy do czynienia w qigong, możliwe jest więc nie tylko leczenie schorzeń geriatrycznych – takich jak np. sztywność stawów, ale też wzmacnianie mięśni oraz łagodzenie bólu. Dzięki temu poprawia się ogólna wydolność i sprawność człowieka, a wraz z tym zaczyna lepiej funkcjonować całe ciało.

Co istotne: qigong pomaga również w równoważeniu stanów psychicznych, co jest niezwykle istotne w wieku starczym, kiedy dochodzi do upośledzenia wielu funkcji poznawczych.

Oprócz tradycyjnej formy qigong, istnieje także qigong medyczne, podczas którego wykonuje się takie rodzaje ruchów, które wspomagają powrót do zdrowia przy konkretnych jednostkach chorobowych. Najlepiej sprawdza się on przy chorobach neurologicznych np. w leczeniu Parkinsona, choć stosowany jest również w chorobach onkologicznych.

Qigong a choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Rozpoznaje się ją przede wszystkim po drżeniu spoczynkowym, wzmożonym napięciu mięśniowym oraz spowolnieniu ruchu. Niezdarność ruchów jest główną przyczyną częstych upadków i wyrządzania sobie przez chorego krzywdy.

Najczęstszymi technikami mającymi poprawić zdolności koordynacji ruchowej oraz siłę mięśni w chorobie Parkinsona są: elektrostymulacja, joga, terapia lustrzana, sporty wodne, czy aerobik. Nie każda jednak z wymienionych form leczenia będzie się nadawała do terapii. W przypadku osób z tachykardią może być problem z elektrostymulacją. U osób starszych, z chorobami stawów – z jogą. Dlatego w poszukiwaniu neutralnej techniki, badacze zainteresowali się techniką qigong.

Jedno z badań miało np. na celu zaobserwowanie wpływu qigong na motorykę kończyn dolnych u osób chorujących na Parkinsona. Wybrana do tego eksperymentu grupa badawcza składała się z 40 pacjentów i podzielona została na grupę eksperymentalną oraz kontrolną. W grupie eksperymentalnej chorzy ćwiczyli przez 12 tygodni, 5 razy w tygodniu po 60 minut. Przyjmowali też dotychczas przepisywane im leki.

Grupa kontrolna przyjmowała tylko leki. Jak się okazało po upływie 3 miesięcy, ćwiczenia Qigong poprawiły w grupie eksperymentalnej chód oraz zakres ruchu kończyn dolnych. Uległy poprawie również zakresy wygięć i zagięć lewego i prawego biodra, jak również lewego i prawego kolana. Ponadto poprawę dostrzeżono w długości kroku oraz prędkości chodu pacjentów.

Qigong a wzmocnienie układu odpornościowego

Dzięki ćwiczeniom qigong możliwe jest wzmocnienie układu immunologicznego. A to dlatego, że jak wykazali w badania Yeh i wsp. zwiększają one liczbę komórek układu odpornościowego np. pomocniczych limfocytów typu T.

Z kolei Qiu i in. wykazali, badając grupę eksperymentalną i kontrolną, że u osób starszych, które przez 24 tygodnie ćwiczyły qigong pojawiło się więcej komórek NK (natural killers) oraz CD4, CD4/CD8 niż u osób, które otrzymały podczas tego programu tylko edukację zdrowotną. Komórki natural killers to komórki układu odpornościowego, które mają zdolność do unicestwiania komórek zakażonych np. przez wirusy lub zmienionych komórek nowotworowych.

Z kolei komórki CD4 i CD8 to limfocyty, które pomagają rozpoznawać patogeny w organizmie, atakować je i niszczyć. Wspomaganie wytwarzania tych komórek przez qigong, wzmacnia jednocześnie układ odpornościowy, co zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji.

Qigong a POChP (przewlekła, obturacyjna choroba płuc)

Qigong oprócz różnorodnych ćwiczeń fizycznych wykorzystuje też wiele technik oddechowych, które poprawiają funkcjonowanie płuc, zwiększają wydolność oddechową, wzmacniają mięśnie oddechowe. Wpływają one korzystnie na układ immunologiczny, co jest nie bez znaczenia dla osób chorujących na POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc)

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest chorobą o podłożu zapalnym. Wyróżnia ją przewlekły, ograniczony dostęp powietrza do dolnych dróg oddechowych, który wynika z nadmiernej reakcji zapalnej w oskrzelach oraz płucach przy obecności w nich gazów, pyłów, dymu tytoniowego itd. Chorobę tę wyróżnia nadmierny kaszel oraz występowanie duszności podczas podejmowania wysiłku fizycznego.

Jak pokazuje badanie przeprowadzone przez Chun-Mei Xiao i Yong-Chang Zhuang przeprowadzone w szpitalnych ośrodkach zajmujących się pacjentami z chorobami układu oddechowego, qigong może być metodą na wspomaganie leczenia osób z POChP. W badaniu, które to udowadnia, wzięło udział 126 osób. 63 osoby przydzielone zostały do grupy eksperymentalnej, a kolejne 63 do grupy kontrolnej.

Grupa eksperymentalna przez 6 miesięcy wykonywała codziennny 30-minutowy marsz oraz specjalne ćwiczenia Liuzijue Qigong – czyli Formułę Sześciu Dźwięków. Grupa kontrolna w tym czasie wykonywała tylko codzienny, półgodzinny marsz. Po upływie 6 miesięcy okazało się, że osoby z grupy eksperymentalnej mają lepsze przewodnictwo oddechowe i wypadają lepiej w teście 6-minutowego marszu niż grupa kontrolna.

Dominika Wilk