Jiu-jitsu - co to jest? Historia, techniki i pasy w jujutsu

Jiu-jitsu (jujutsu) jest tradycyjną japońską sztuką walki lub metodą walki wręcz. Dopuszczalne jest w niej jednak użycie małego oręża. Japońskie określenie jiu-jitsu oznacza „sztukę ustępliwości”, „sztukę łagodności, miękkości”, co jest odzwierciedleniem etykiety jiu-jitsu. Jiu-jitsu zapewniło sobie status sztuki wojennej. Stosowane jest zarówno w ataku, jak i w obronie. Jest sztuką walki, która odpowiada wymaganiom piękna, estetyki i harmonii. Z jiu-jitsu wywodzi się judo.

Spis treści

1. Historia jiu-jitsu
2. Techniki jiu-jitsu
3. Odmiany jiu-jitsu
4. Pasy w jiu-jitsu

Jiu-jitsu (jujutsu) jest prasztuką walki, rozwijającą się od około 3000 lat. Z jego dziedzictwa czerpały inne sztuki walki, między innymi judo (czyli "łagodna droga") i aikido ("droga umysłu i ducha"). Techniki jiu-jitsu pojawiają się także w niektórych stylach karate, szczególnie w kempo.

Jiu-jitsu powstało w feudalnej Japonii. Do dziś jest niesamowicie przesiąknięte japońską kulturą, ze względu na zasady grzecznościowe przyjmowane podczas walki. Od osób uprawiających ten sport wymagany jest przede wszystkim szacunek do przeciwnika i innych ludzi, w szczególności do osób starszych i wyższych stopniem. Rozwiązywanie problemów za pomocą walki jest ostatecznością. Jiu-jitsu bardzo duży nacisk kładzie na rozwój psychiczny, dlatego też podczas walki wykorzystuje zręczność i technikę zamiast siły fizycznej i brutalności.

Historia jiu-jitsu

Według tradycji jujutsu było najważniejszą sztuką walki samurajów. Powstanie japońskiego jiu-jitsu związane jest z formowaniem się kasty samurajów, czyli starożytnych japońskich rycerzy, których obecnie kojarzymy jedynie z walkami na miecze. Jednak samuraje, gdy nie byli już w stanie podołać przeciwnikowi walcząc za pomocą miecza, przechodzili do walki wręcz. Walka wręcz była dla nich taką samą bronią jak miecz. Wojowników ćwiczono już od wczesnych lat życia, aby opanowali techniki zakładania dźwigni na ręce i łamania kości. W czasach starożytnych celem walki było zabicie przeciwnika, dlatego też rycerze cenili sobie umiejętności walki bez broni tak samo, a nawet bardziej, niż przy jej użyciu.

Na początku XVII wieku, po zakończeniu wojen domowych, idea walki zabijania przestała być potrzeba ze względu na brak potencjalnego przeciwnika. W tym czasie wzrosło zatem znaczenie różnych systemów walki bez użycia broni.

Czytaj też: Trening zapaśniczy - 12 ćwiczeń rozwijających siłę, gibkość i dynamikę

W XIX wieku nastąpił rozwój jiu-jitsu w wielu szkołach. Powstało około 700 szkół, w których uczono tajników tej sztuki walki. Szkoły te nadal kładły nacisk na pokonanie przeciwnika, jednak celem nie było jego zabicie, tylko unieszkodliwienie. Ponadto szkoły te uczyły samoobrony, umiejętności rozwiązywania sporów, a z biegiem czasu zaczęły przekazywać myśli filozoficzne. Z czasem coraz większy nacisk zaczęto kłaść na sztukę samoobrony, która stała się hasłem jiu-jitsu: „ustąp aby zwyciężyć”.

U schyłku XIX wieku większą uwagę ludności zaczęły skupiać nowości z Zachodu. Na rzecz teatru i rugby zaczęła ginąć tradycja samurajska. Techniki jiu-jitsu zaczęły ulegać modernizacjom, w wyniku których powstało m.in. judo, karate i aikido.

Sprawdź też: Trening bokserski w domu - ćwiczenia dla początkujących

Jujutsu jednak nie wymarło. Cały czas miało swoich zwolenników, którzy uczyli się tej sztuki walki w szkołach. Mistrzowie urozmaicali i modernizowali niektóre techniki, odstępując od samurajskich, czasem nawet niebezpiecznych chwytów. Dzięki temu jiu-jitsu stało się przemyślanym połączeniem trzech sztuk: judo, karate i aikido. Stało się piękną dyscypliną sportową, która współcześnie uprawiana jest przez jej miłośników. Jiu-jitsu zyskało popularność nie tylko w Japonii, lecz na całym świecie.

Techniki jiu-jitsu

Jiu-jitsu nie jest popisem siły mięśni i brutalnej walki. W jujutsu liczy się przede wszystkim zwinność, szybkość i skuteczność ruchów.

Do technik jiu-jitsu można zaliczyć przede wszystkim duszenia (shime). Należą do jednej z technik obezwładniających. Są one popularne w wielu sztukach walki. Polegają na zatamowaniu dopływu tlenu do mózgu na skutek ucisku na narządy oddechowe lub naczynia krwionośne przeciwnika.

Występują również rzuty (nage), dźwignie (kansetsu), czyli chwyty transportowe, blokowania ciosów. Do technik jiu-jitsu należą także szybkie kontrataki skierowane na czułe punkty ciała.

Odmiany jiu-jitsu

Współcześnie jujutsu wykorzystywane jest nie tylko w japońskich szkołach walki. Do technik jiu-jitsu dodaje się też techniki innych sztuk walki tak, aby dopasować je do potrzeb określonej grupy społecznej. Obecnie jiu-jitsu wykorzystywane jest jako nauka samoobrony w policji oraz innych służbach porządkowych, jako kontynuowanie tradycji z myślą o przygotowaniu zawodnika do współczesnych wymagań tej dyscypliny sportowej oraz do nauki samoobrony osób nieuprawiających tego sportu zawodowo, np. kobiet lub dzieci.

Do współczesnych odmian ju jitsu można zaliczyć:

• Brazylijskie jiu-jitsu
• Combat
• Francombat
• Goshin ryu Jiu jitsu
• Jiu-Go ryu Jiu Jitsu
• Jukado
• Kempo Tai Jutsu
• Shinyo Shinden-ryu yawara
• Shizoku-Ryu Jiu-Jits

Czytaj też: Krav maga - jak wygląda trening? Chwyty w krav madze

Pasy w jiu-jitsu

W jujutsu występuje podział na pasy ze względu na stopnie. Można wyróżnić stopnie uczniowskie (Kyu) oraz stopnie mistrzowskie (Dan).

Stopnie uczniowskie:

Bez stopnia - mukyu

10 - jikkyu/jukkyu

9 - kyukyu

8 - hakkyu/hachikyu

7 - nanakyu

6 - rokkyu - biały pas

5 - gokkyu - biały lub żółty pas

4 - yonkyu - biały lub pomarańczowy pas

3 - sankyu - biały lub zielony pas

2 - nikyu - biały lub niebieski pas

1 - ikkyu - brązowy pas

Stopnie mistrzowskie:

1 shodan- czarny pas

2 nidan - czarny pas

3 sandan - czarny pas

4 yondan - czarny pas

5 godan - czarny pas - renshi

6 rokudan - czarny lub biało-czerwony pas - renshi - shihan

7 shichidan/nanadan - czarny lub biało- czerwony pas - kyoshi

8 hachidan - czarny lub biało-czerwony pas – hanshi

9 kudan - czarny lub czerwony pas - hanshi

10 jūdan - czarny lub czerwony pas - hanshi

Weronika Rumińska