Choroba wrzodowa żołądka - jaka dieta zmniejszy dolegliwości?

Choroba wrzodowa żołądka objawia się bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, zgagą. Nowoczesne środki farmakologiczne skutecznie leczą wrzody żołądka, ale to nie wystarczy, by uniknąć dolegliwości. W czasie kuracji przewód pokarmowy nie jest w pełni sprawny, dlatego osoby cierpiące na chorobę wrzodową muszą radykalnie zmienić swoją dietę i nauczyć się jeść inaczej.

Spis treści

1. Dieta wrzodowa (na wrzody) - zasady
2. Dieta wrzodowa (na wrzody) - produkty dozwolone i zakazane. Tabela 1
3. Dieta wrzodowa (na wrzody) - co można jeść, a czego nie? Tabela 2
4. Dieta wrzodowa (na wrzody) - witaminy i probiotyki
5. Dieta wrzodowa (na wrzody) - przykładowy jadłospis

Dieta wrzodowa (na wrzody, w chorobie wrzodowej) powinna być stosowana przez ok. 10% populacji - u takiej liczby osób występuje to schorzenie.

Dieta na wrzody żołądka i dwunastnicy (w uproszczeniu dieta wrzodowa) to dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Celem jej stosowania jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników odżywczych przy jednoczesnym łagodzeniu objawów choroby: bólów brzucha, odbijania, zgagi, nudności.

Choroba wrzodowa występuje u ok. 10% populacji i jest uznawana za jedną z najpowszechniejszych chorób przewodu pokarmowego.

Dlatego w diecie przy wrzodach żołądka i dwunastnicy zaleca się ograniczenie produktów i potraw, które pobudzają wydzielanie kwasu solnego. Dieta ma za zadanie neutralizować sok żołądkowy oraz nie drażnić chemicznie, mechanicznie i termicznie błony śluzowej żołądka. Produkty spożywcze nie powinny zalegać długo w żołądku i przy tym być łatwostrawne.

Typowy jadłospis diety wrzodowej zaleca się w okresach zaostrzenia choroby, leczenia farmakologicznego i po chirurgicznym lub endoskopowym leczeniu powikłań choroby wrzodowej.

Obecnie twierdzi się, że zachorowanie nie zależy do sposobu odżywiania pacjenta, a także, że nie ma diety, która przyspieszałaby gojenie się wrzodów. Dlatego dieta traktowana jest przez medycynę jedynie jako element wspomagający leczenie chirurgiczne.

Dieta wrzodowa (na wrzody) - zasady

W zaostrzeniu choroby wrzodowej i w trakcie leczenia farmakologicznego najważniejsze jest, aby mocno ograniczyć produkty i potrawy silnie pobudzające wydzielanie soku żołądkowego.

Należą do nich kawa naturalna, również bezkofeinowa, mocna herbata, alkohol, napoje gazowane, esencjonalne buliony, rosoły, wywary z kości i grzybów, kwaśne owoce, nierozcieńczone soki owocowe i warzywne, produkty marynowane, wędzone, smażone, pikantne, kwaśne oraz zbyt słone.

Do diety trzeba włączyć produkty hamujące wydzielanie soku żołądkowego. czyli tłuszcze łatwostrawne – masło, śmietankę, oleje roślinne, oliwę z oliwek, margaryny miękkie, a także słabe roztwory cukru, np. w postaci kompotów.

Ważna jest także żywność neutralizująca działanie kwasu solnego – mleko, niekwaśny twarożek, jajka, chude mięso, ryby. W chorobie wrzodowej trzeba ograniczyć produkty drażniące błonę śluzową żołądka:

• termicznie – potrawy zbyt zimne i zbyt gorące, które pobudzają motorykę przewodu pokarmowego i wywołują przekrwienie błony śluzowej żołądka
• mechanicznie – produkty z dużą zawartością błonnika pokarmowego: grube kasze, razowe pieczywo, razowe makarony, orzechy, pestki, nasiona roślin strączkowych, surowe warzywa, owoce. Dają one często objawy dyspeptyczne – wzdęcia, gniecenie, uczucie pełności
• chemicznie – kwaśne owoce, nierozcieńczone soki owocowe i warzywne, potrawy wędzone, marynowane, pikantne przyprawy, keczup, ocet, musztarda, sól

Energia w diecie powinna pochodzić w mniej więcej 50% z węglowodanów, 30% z tłuszczu i 20% z białka. Ilość białka zwiększa się nieco powyżej normy fizjologicznej, gdyż wiąże ono nadmiar kwasu solnego w żołądku.

Należy zwracać uwagę, by nie wypijać więcej niż 0,7 l mleka dziennie. Początkowo wykazuje ono działanie osłonowe na żołądek, jednak w większych ilościach sprzyja wydzielaniu gastryny, która zwiększa czynność wydzielniczą żołądka.

W zaostrzeniu choroby potrawy powinny mieć konsystencję papkowatą, aby ograniczyć żucie, które wzmaga wydzielanie żołądkowe.

Posiłki należy jeść 5-6 razy dziennie co 2-3 godziny. Ich objętość powinna być niewielka, aby nie obciążać żołądka. Stąd konieczność częstego jedzenia. Ostatni posiłek jest zalecany na 1 godzinę przed snem w celu zapobiegania głodowym bólom nocnym.

Pożywne śniadanie jest bardzo ważnym posiłkiem, gdyż następuje po długim nocnym okresie głodu. Posiłki należy jeść powoli, w spokojnej atmosferze, najlepiej o stałych porach dnia.

• Dietetyczne śniadanie - 5 prostych przepisów

Potrawy należy jeść gotowane na parze lub w wodzie oraz duszone bez uprzedniego obsmażania, rzadziej pieczone w pergaminie. Tłuszcz dodaje się na surowo do gotowych potraw.

Zupy i sosy można zagęszczać zawiesiną z mąki i śmietanki lub mleka. Soki owocowe i warzywne najlepiej rozcieńczać mlekiem. Wskazane są zupy-kremy. Warzywa i owoce powinny być gotowane lub pieczone, początkowo podawane w postaci rozdrobnionej lub przetartej.

W okresie remisji można powrócić do normalnego odżywiania, eliminując jedynie produkty, których zjedzenie daje nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego.

Nadal trzeba jednak zwracać uwagę na żywność ciężkostrawną, wzdymającą i powodującą zgagę, czyli na nasiona roślin strączkowych, kapustę, cebulę, czosnek, por, ogórki, grzyby, gruszki, czereśnie, wiśnie, śliwki, owoce marynowane, owoce suszone, orzechy, produkty peklowane, wędzone, marynowane i dania smażone.

Osoby z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy powinny zrezygnować z palenia tytoniu, picia alkoholu, picia kawy naturalnej, a także w miarę możliwości unikać sytuacji stresowych.

• STRES uderza w ŻOŁĄDEK

Dieta wrzodowa (na wrzody) - produkty dozwolone i zakazane. Tabela 1

Polecamy

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci jeść zdrowo i smacznie, nawet gdy lekarz zalecił Ci dietę leczniczą. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się profesjonalnie skomponowanym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej

Dieta wrzodowa (na wrzody) - co można jeść, a czego nie? Tabela 2

Dieta wrzodowa (na wrzody) - witaminy i probiotyki

• witamina C – czyli kwas askorbinowy jest dobrze znanym środkiem o działaniu przeciwutleniającym, neutralizującym wolne rodniki tlenowe. Obecność w przewodzie pokarmowym H.pylori - która jest najczęstszą przyczyną wrzodów - prowadzi do uszkodzenia komórek błony śluzowej żołądka i uwolnienia wolnych rodników niszczących barierę ochronną żołądka. Dieta bogata w witaminę C hamuje rozwój tej bakterii i zmniejsza aktywność ureazy – enzymu wytwarzanego przez H.pylori  odpowiedzialnego za jej patogenność. Ilości witaminy C niezbędna do jej leczniczego działania to 5 g podzielonych na dawki i stosowanych przez 4-5 tygodni. Witamina C jest obecna m.in. w owocach dzikiej róży, natce pietruszki, czerwonej papryce, czarnej porzeczce
• witamina E – u osób zakażonych  H.pylori obserwuje się zmniejszone ilości witaminy E w miejscach bytowania bakterii. W badaniach na szczurach wykazano, że podawanie im witaminy E zapobiega uszkodzeniom błony śluzowej żołądka wynikającej ze stresu oksydacyjnego. Dobrym źródłem witaminy są oleje roślinne, orzechy i pestki, a także szpinak, papryka, pomidory
• β-karoten – prowitamina A zwiększa odporność błony śluzowej żołądka na uszkodzenia poprzez pobudzanie produkcji ochronnego śluzu. Zaobserwowano, że podawanie 30000 IU β-karotenu dziennie osobom z owrzodzeniem błony śluzowej żołądka prowadzi do cofania się zmian. β-karoten znajduje się w czerwonych, żółtych i zielonych warzywach i owocach
• probiotyki – szczepy probiotyczne hamują wzrost lub adhezję (przyczepianie się)  H.pylori do komórek nabłonka żołądka. Niwelują też niektóre działania niepożądane antybiotyków stosowanych w celu pozbycia się chorobotwórczej bakterii z żołądka. Szczepy probiotyczne znajdują się w kiszonkach i fermentowanych napojach mlecznych

Dieta wrzodowa (na wrzody) - przykładowy jadłospis

Dzień I

• śniadanie

Kanapki z czerstwego świeżego pieczywa posmarowane cienko masłem, z wysokiej jakości wędliną drobiową (a najlepiej kawałkiem mięsa upieczonym samodzielnie), pomidorem bez skórki, słaba herbata z cukrem.

• drugie śniadanie

Kasza manna gotowana na mleku z dżemem truskawkowym.

• obiad

Cukinie obrane ze skórki, przekrojone na pół, wydrążone (pozbawione pestek) nadziewane farszem z: drobiowego mięsa mielonego (najlepiej zmielić samodzielnie, bez skór) podpieczonego na suchej patelni lub obgotowanego, pomidorów bez skórki pokrojonych w kostkę, z dodatkiem szczypty soli, bazylii, oregano. Faszerowane cukinie piec w piekarniku do miękkości. Ugotowana kasza jęczmienna drobna.

• podwieczorek

Koktajl na mleku z bananem.

• kolacja

Zupa krem marchewkowo-dyniowa na słabym wywarze warzywnym z dodatkiem niskotłuszczowego mleka kokosowego, doprawiona szczyptą soli, słodką papryką.

Dzień II

• śniadanie

2 jajka na miękko, bułka pszenna czerstwa posmarowana cienko masłem.

• drugie śniadanie

Domowy kisiel z mąki ziemniaczanej i domowego soku z malin.

• obiad

pieczony w pergaminie sandacz z koperkiem i cytryną, gotowane szparagi polane na końcu oliwą z oliwek, gotowane ziemniaki w postaci puree.

• podwieczorek

Serek wiejski.

• kolacja

Tosty z jasnego chleba posmarowane cienko masłem, z dżemem truskawkowym.

Dzień III

• śniadanie

Twarożek z twarogu chudego i jogurtu naturalnego z koperkiem, chleb pszenny czerstwy, kawa zbożowa z mlekiem.

• drugie śniadanie

Pieczone jabłko bez skórki z cynamonem, biszkopty.

• obiad

Gulasz z mięsa z udek kurczaka, marchewki, ziemniaków i pomidorów bez skórki przyprawiony tymiankiem, szczyptą soli, słodką papryką.

• podwieczorek

Kilka wafli ryżowych z wysokogatunkową wędliną drobiową.

• kolacja

Drobny makaron pszenny z twarogiem i miodem.

Aleksandra Żyłowska-Mharrab